Lần đầu tiên một bộ phim Việt vượt qua doanh thu của bom tấn Hollywood, với 169 tỷ đồng thu được chỉ sau 1 tháng, Em chưa 18 trở thành một hiện tượng khó lý giải, một hiện tượng kỳ lạ của điện ảnh Việt. Bộ phim cũng mở ra một chương mới, một minh chứng cho điện ảnh nước nhà, có thể cạnh tranh sòng phẳng với phim nước ngoài, miễn là phim hay.
“Em chưa 18” đạt thành tích khủng một cách bất ngờ
Thành công bất ngờ
Ngay từ khi tung ra những hình ảnh đầu tiên với cái poster… siêu xấu và cái trailer không có gì đặc biệt, thậm chí là hơi… tào lao nhạt nhẽo, Em chưa 18 hầu như không tạo được một sức hút hay một sự quan tâm nào đáng kể. Người ta chỉ xem qua rồi lại thở dài, chắc là lại một phim hài nhảm chán phèo nữa rồi. Nghĩa là ngay từ xuất phát điểm, ấn tượng của Em chưa 18 với khán giả là con số 0, nếu không muốn nói là con số âm.
Đối với dòng phim thị trường, việc có những cái tên diễn viên sáng giá, hút khách để đảm bảo được doanh thu là điều rất quan trọng. Nhưng Em chưa 18 lại trình làng một dàn diễn viên mới và khá là non trẻ trong điện ảnh Việt như là Kaity Nguyễn, Kiều Minh Tuấn, Will … Không có một cái tên nào thực sự nổi bật, và ngay cả đạo diễn Lê Thanh Sơn thì chắc không nhiều người biết và nhớ được anh đã từng làm Bẫy rồng. Chính vì vậy, kỳ vọng dành cho Em chưa 18 lúc chưa ra rạp rất thấp.
Bộ phim có khởi đầu không ấn tượng, tưởng chừng như sẽ thất bại.
Nhưng chỉ trong 3 ngày chiếu sớm, với phản hồi cực kỳ tốt từ giới phê bình và khán giả đại chúng, Em chưa 18 đã băng băng về đích với tốc độ mà không ai có thể ngờ được. Hàng chục tỷ đồng doanh thu và vượt qua mốc một trăm tỷ, và xô đổ hết mọi kỷ lục từ trước đến nay. Nó khiến người ta ngỡ ngàng, giật mình với một hiện tượng “đi sau về trước”, giành thắng lợi ngay cả khi đang có những bom tấn hạng nặng làm mưa làm gió phòng vé.
Hành trình doanh thu đầy ấn tượng của phim
May mắn trên nền tảng tốt
Có lẽ, hiện tượng Em chưa 18 sẽ còn tốn nhiều giấy mực của giới phim ảnh, cũng như là một trường hợp điển hình được đem ra phân tích vì những thành công mà bộ phim đạt được. Hầu hết, đều đánh giá bộ phim làm tốt, nhưng không ai nghĩ là phim lại thành công đến mức đó, thậm chí là đạo diễn và nhà sản xuất cũng bất ngờ khi thấy phim được đông đảo khán giả đón nhận đến vậy.
Để lý giải cho hiện tượng Em chưa 18, có thể gói gọn trong một điều, đó là “may mắn trên nền tảng tốt”. Bất cứ một sự thành công nào, không thể thiếu yếu tố may mắn, bất kể là có làm tốt đến đâu, có tài năng ra sau, có tâm huyết thế nào, nếu không có may mắn, thành công sẽ không đến. Em chưa 18 chắc chắn là đã có may mắn mới đạt được thành công lớn như vậy.
Cái sự may mắn của phim nằm ở chỗ đánh trúng được tâm lý người xem và đánh trúng được điểm rơi của thị trường. Khi khán giả không kỳ vọng quá nhiều, nhưng lại được thường thức một bộ phim tốt, tâm lý sẽ rất phấn khích, vui vẻ, sung sướng, tạo nên một hiệu ứng, một làn sóng tích cực dành cho phim. Ở Việt Nam, hiệu ứng truyền miệng vẫn là cái quan trọng nhất, quyết định đến việc có ra rạp xem hay không. Em chưa 18 đã xuất sắc đạt được cái “nhân hòa” này.
Điểm may mắn tiếp theo là ở thị trường, từ sau Tết đến nay, phim Việt có rất nhiều chuyển biến, trong đó đáng mừng nhất là có nhiều bộ phim chất lượng, như là Dạ cổ hoài lang, Lô Tô hay là Hotboy Nổi Loạn 2. Nhưng những bộ phim đó lại hơi có chút gì đó “nặng nề” về những thông điệp nhân sinh, tình người, khát vọng, còn yếu tố giải trí nhẹ nhàng thì không có nhiều. Em chưa 18 xuất hiện, như là cơn mưa mát lạnh mùa hè trong lúc nóng bức ngột ngạt. Đúng lúc khán giả khao khát, đúng lúc thị trường cần nhất, Em chưa 18 đã may mắn khi có được cái “thiên thời” như thế.
Nhưng như đã nói từ đầu, mọi thứ thành công đều cần may mắn, mặc dù vậy, may mắn không chưa đủ, muốn tiếp nhận may mắn và chuyển hóa nó thành thành công thì phải có một nền tảng vững chắc, đối với một bộ phim, nền tảng để đón chờ may mắn chính là chất lượng thực tế của phim.
Dàn diễn viên phụ hay ho và các yếu ngoài lề vừa đủ khiến cho phim trở nên hoàn hảo hơn.
Xét một cách toàn diện, Em chưa 18 hội tụ đủ các yếu tố để làm nên thành công. Câu chuyện phim dễ thương, mạch phim nhanh, dẫn chuyện nhịp nhàng chặt chẽ, thoại phim gẩn gũi, nhạc phim hay và đặc biệt là diễn xuất của các diễn viên cực kỳ tốt, rất hợp vai, từ vai chính đến vai phụ.
Vì vậy, sự ngạc nhiên dành cho Em chưa 18 khi phim bất ngờ được đón nhận mạnh mẽ là có, nhưng nếu suy xét thật kỹ, phim đạt được cả thiên thời địa lợi nhân hòa. Phim chuẩn bị sẵn một nền tảng vững chắc, và giống như một cánh diều vững chãi, chỉ cần thêm một làn gió nhẹ là vút lên cao.
Hãy hiểu khán giả muốn xem gì
Đối với một đạo diễn, điều quan trọng nhất là kể cho khán giả nghe câu chuyện của mình thông qua phim. Nhưng chính điều đó đôi khi lại khiến người xem chán ngán, bởi nó quá xa rời thực tế, quá khác biệt về nhân sinh quan, về trải nghiệm, về cảm nhận, về cảm xúc, về nền tảng văn hóa. Thế nên, một bộ phim thành công là dung hòa được nhiều yếu tố, trong đó bao gồm cả việc kể một câu chuyện mà khán giả thích thú, vui vẻ, dễ cảm thụ và quan trọng nhất là tạo được cảm xúc.
Em chưa 18 thành công chính là bởi những lời thoại giản dị mà vui vẻ, không giáo điều, không cũ rích, thành công là nhờ những nhân vật gần gũi như đời sống thực, thành câu là từ những mẫu chuyện nho nhỏ của cha với con, của bạn bè ganh đua, thành công ở bài nhạc phim bắt tai lời lẽ hợp giới trẻ… Có nghĩa là khi biên kịch, đạo diễn, đặt mình vào câu chuyện, thể hiện nó với mục đích tâm thế gần gũi nhất, rõ ràng nhất và thấu hiểu khán giả của mình nhất, thì sẽ chạm được đến cảm xúc của người xem, chứ không cần phải quá cao xa, phải quá lên gân, phải thông điệp ẩn dụ tầng lớp. Thành công của Em chưa 18 chính là hiểu rõ cần làm gì và làm như thế nào.
Tựu chung lại, Em chưa 18 thành công là một điều bất ngờ, nhưng để đạt được sự bất ngờ đó lại cần đến nhiều yếu tố, trong đó thì chất lượng phim hay là điều quan trọng nhất. Phim dành cho giới trẻ với phong cách vui tươi nhẹ nhàng rõ ràng vẫn là mảnh đất màu mỡ mà nếu khai phá đúng cách thì sẽ còn có thể nhiều kỷ lục nữa. Và như người ta thường nói, hãy làm tốt nhất những gì mình có thể làm tốt, làm một bộ phim cũng nên vậy.
