Dù còn nhiều tranh cãi không thể nào tránh khỏi khi đặt hai bộ phim cung đấu Thanh triều đình đám của năm 2018 lên bàn cân: Như Ý truyện và Diên Hi công lược, tuy nhiên, khi bàn về diễn xuất của hai nữ diễn viên thủ vai Kế Hoàng hậu Na Lạp thị trong lịch sử: Châu Tấn và Xa Thi Mạn, gần như người hâm mộ, dù có ở “phe” nào trong trận chiến, đều phải thừa nhận thực lực của hai nữ diễn viên nổi tiếng.
Dù nhân vật Kế Hoàng hậu Na Lạp thị trong lịch sử, dưới kịch bản và đường dây của hai bộ phim, có được mô tả khác nhau, tuy nhiên cả hai đều có kết cục bi thảm, và chọn cùng một cách để đoạn tuyệt tình cảm của mình với bậc đế vương: cắt phăng đi một đoạn tóc của mình. Trong cả hai bộ phim, đây đều là một trong những phân cảnh cuối cùng của nhân vật Kế Hoàng hậu, và cả hai đều lấy đi không ít nước mắt của khán giả.
Huy Phát Na Lạp Thục Thận cắt tóc trong “Diên Hi công lược”.
Cảnh cắt tóc của Kế Hoàng hậu Huy Phát Na Lạp Thục Thận khiến cho khán giả không khỏi nổi da gà, xứng đáng với địa vị và danh tiếng bấy lâu của Xa Thi Mạn. Và tất nhiên, với một vai diễn cần sự phức tạp tột cùng về nội tâm, bắt buộc phải để một diễn viên dày dặn kinh nghiệm như cô mới có thể đảm đương.
Sau khi Hoằng Trú (Hoà Thân vương) thất bại trong việc ám sát Hoàng đế Càn Long cùng Sùng Khánh Hoàng Thái hậu, Na Lạp Hoàng hậu bị đẩy vào dạng tình nghi thông đồng với Hòa Thân vương. Mặc dù lúc đó, nàng đã chứng minh bản thân mình trong sạch, thế nhưng Viên Xuân Vọng, thái giám theo hầu Hoàng hậu, bất ngờ xuất hiện, vu cáo Hoàng hậu tư tình với Hoằng Trú và muốn đưa Thập nhị A ca Vĩnh Cơ lên ngôi Hoàng đế.
Trong lúc dầu sôi lửa bỏng Lệnh Quý phi Ngụy Anh Lạc cũng đã xuất hiện, Hoàng hậu lúc này đã đem mọi ức hận trong lòng nói ra hết tất cả. Đầu tóc rối bù, phấn hoa đều đã bị trôi hết, cho dù tay bị thương cũng không cảm thấy đau đớn vì điều mà Hoàng hậu mong muốn duy nhất chính là có thể cứu được phu quân của mình trong trận lửa mà thôi, nhưng Hoàng thượng lại không hề có giây phút nào nghĩ đến mình cả, dẫu biết bản thân bị nguy hiểm vẫn cho thị vệ và thái giám thân cận đến bảo vệ Anh Lạc.
Hoàng thượng cho người đưa Hoàng hậu lui xuống thì bất ngờ Hoàng hậu rút một cây đoản đao từ trong người một thị vệ gần đó và cho rằng: “Hiếu Hiền Hoàng hậu yêu người nhưng càng yêu tự do hơn, Cao Quý phi yêu người nhưng càng yêu nhà họ Cao hơn, trong lòng Thuần Phi trước giờ cũng đâu có người, thậm chí những người khác trong mắt họ cũng chỉ là long bào và vinh hoa phú quý mà thôi, chỉ có mình thiếp, toàn bộ Tử Cấm Thành cũng chỉ có mình thần thiếp, người yêu Người nhiều rất rõ ràng cũng chỉ có mình thiếp mà thôi”. Nói xong, Hoàng hậu quỳ phục xuống, dùng cây đoản đao trên tay cắt một đoạn tóc đẹp của mình làm mọi người ở đó ai cũng cảm thấy kinh ngạc.
Ô Lạt Na Lạp Như Ý cắt tóc trong “Như Ý truyện”.
Chi tiết cắt tóc của Ô Lạt Na Lạp Như Ý tiếp tục là một trong những cảnh “kinh điển” sẽ đi vào lịch sử phim ảnh Hoa ngữ bởi vì tính dồn nén rất cao, đẩy khán giả đến tận cùng của nỗi đau, qua đó thể hiện tài năng tuyệt đỉnh của “Tam kim Ảnh hậu” Châu Tấn.
Từ sau khi Càn Long lập Như Ý thành Hoàng hậu, sau cái chết của Hiếu Hiền Hoàng hậu Phú Sát Lang Hoa, những tưởng đoạn tình cảm của Đế-Hậu từ nay sẽ viên mãn, nhưng chính đó là lúc vết nứt tình cảm giữa hai người ngày càng lớn. Như Ý nhận ra, Hoàng đế đã chẳng còn là chàng thiếu niên Hoằng Lịch năm nào, trong khi nàng vẫn giữ tình cảm của nàng Thanh Anh khi xưa dành trọn vẹn cho Hoàng đế. Chính tình cảm quá sâu đậm này là một lưỡi dao chí tử: nàng không thể dứt tình được với Hoàng đế, bất chấp Càn Long hết lần này đến lần khác làm nàng đau lòng: hoang dâm vô độ với tần phi lục cung, tin lời gièm pha của kẻ tiểu nhân, nghi ngờ tấm chân tình của Như Ý.
Tuy nhiên, mọi việc cũng đã đến lúc bùng nổ, trong chuyến tuần du Giang Nam định mệnh năm ấy, Càn Long đã làm một việc kinh thiên động địa mà khó ai có thể ngờ được: tuyển kĩ nữ thanh lâu tên Thủy Linh Lung lên thuyền ngự để hầu vua, không chỉ có một mình nàng ta, mà Hoàng đế còn say mê nhan sắc của 7 chị em thanh lâu, cùng họ ca hát thâu đêm trên thuyền.
Thậm chí, Càn Long còn muốn tuyển một cô nương thanh lâu về làm phi tần. Việc này đã đẩy mâu thuẫn giữa Đế-Hậu lên đến cực độ, cộng thêm sự sắp xếp đê tiện của Lệnh Quý phi Ngụy Yến Uyển, chuyện gì đến cũng đã đến, Như Ý đã quyết dứt tình: “Thứ cho thần thiếp nói thẳng câu này, làm Hoàng hậu của Hoàng thượng, ở bên người Hoàng thượng thật sự rất mệt mỏi. Nếu có kiếp sau, thần thiếp nhất định phải rời khỏi nơi đây, rời khỏi nơi đây càng xa càng tốt.”
“Hoàng thượng và thần thiếp từng kết tóc làm phu thê. Nay thần thiếp cắt tóc tưởng nhớ Thanh Anh và Hoằng Lịch trong quá khứ”, đó là hai câu cuối cùng mà nàng nói trước khi cắt đi mái tóc của mình, mái tóc rơi xuống, cũng xem như dấu chấm hết cho đoạn tình cảm kéo dài ba thập kỉ của Thanh Anh - Hoằng Lịch.
Bi kịch không của riêng ai…
Người Mãn Châu có truyền thống vô cùng quý trọng mái tóc của mình, và xem đó như một bộ phận thiêng liêng của cơ thể. Người đàn ông Mãn Châu vì thế chỉ cạo một nửa đầu, còn phần tóc sau để dài để có thể buộc đuôi sam. Phụ nữ Mãn Châu cũng để mái tóc rất dài, một phần để hợp với truyền thống, một phần để có thể dễ dàng tạo được các kiểu tóc phức tạp theo phong tục riêng của dân tộc mình.
Vì thế, việc cắt tóc là một việc vô cùng cấm kị. Chỉ khi Hoàng đế hoặc Hoàng Thái hậu qua đời, thì thần tử mới được quyền cắt tóc để tỏ lòng thương tiếc người đã khuất, lễ cắt tóc để tang Hoàng đế và Hoàng Thái hậu này gọi là “cát biện”. Vì thế nên, chi tiết này được xem như là một hành động đại bất kính của Kế Hậu khi Hoàng đế lẫn Thái hậu đều vẫn còn sống. Tuy nhiên, đấy chính là cách giải thoát duy nhất dành cho nàng.
Dù ở bộ phim nào thì cả hai đều khắc họa nhân vật Kế Hoàng hậu với trái tim chân thành và tình yêu nồng đượm dành cho phu quân, nhưng cả hai đã đều không được đền đáp xứng đáng với tấm lòng bỏ ra. Bi kịch của Như Ý hay của Thục Thận, đều là những bi kịch rất người, rất đau khổ và rất chân thật. Cả hai, dù kề cận cái chết, vẫn luôn chọn cách ngẩng cao đầu, vĩnh viễn chưa bao giờ chịu cúi đầu trước bậc quân vương đã bạc tình với mình.