Maika - Cô Bé Đến Từ Hành Tinh Khác là bộ phim do Cục Điện ảnh và các đối tác sản xuất theo đặt hàng của Bộ Văn hóa Thể theo và Du lịch. Đây là một trong hai bộ phim về đề tài trẻ em - gia đình tham gia tranh giải tại LHP Sundance (Mỹ). Phim được xem là "hàng hiếm" của điện ảnh Việt bởi những yếu tố viễn tưởng được khai thác rất ấn tượng và đầy tính sáng tạo dưới bàn tay của đạo diễn Hàm Trần.
Lâu lắm mới tái xuất màn ảnh, đạo diễn Hàm Trần đã có cuộc gặp gỡ với SAOstar để chia sẻ về quá trình quay phim, cũng như những câu chuyện cảm động về cuộc đời ông.
- Xin chào đạo diễn Hàm Trần, anh nghĩ Maika - Cô Bé Đến Từ Hành Tinh Khác sẽ thu hút khán giả đến rạp như thế nào khi dàn diễn viên trong phim chủ yếu là các bạn nhỏ?
Thật sự trong phim chỉ có 3 nhân vật chính là trẻ con gồm Maika, Béo và Hùng, đa số diễn viên còn lại là người lớn chứ không phải chỉ có con nít. Trong đó, nhân vật chính là một bạn trẻ con là Hùng, phim sẽ có nhiều điều vui, nhiều cảnh hấp dẫn để cho các em thiếu nhi phải bật cười khi xem.
Maika cũng có những bài học cho con nít và cả phụ huynh, nói chung đều liên quan đến tình cảm gia đình, bạn bè.
- Anh muốn gửi gắm thông điệp gì qua bộ phim này?
Tôi nhớ ngày xưa, thời mình khoảng 8-9 tuổi, tôi cũng rất sợ mất mẹ, mất ba. Tôi muốn làm một bộ phim cho con trẻ hiểu mặc dù mất ba mẹ nhưng mình cũng có cách giữ lại, đó là tình yêu, là trí nhớ. Có một câu trong phim là “mãi trong tim mình”, cũng là thông điệp mà tôi muốn gửi đến.
- Mất bao lâu để anh hoàn thiện những kỹ xảo trong phim?
Việc làm kỹ xảo tốn rất nhiều thời gian. Thật sự lúc nào làm phim, tôi cũng ước mình có thời gian lâu hơn. Kỹ xảo được làm hơi trễ, những thể loại mới như phim này có nhiều kỹ xảo buộc tôi phải tự làm. Tôi phải lấy các mô hình 3D chỉnh lại rồi thực hiện nó. Sau đó, tôi gắn vô hình ảnh nó mới đẹp. Khi kỹ xảo mới làm được một phần, tôi lại có ý đồ tạo ra một cái mới nữa cho nên phải đi nhiều bước và tốn khá nhiều thời gian.
- Tại sao anh phải đích thân làm những khâu đó mà không phải thuê ê-kíp bên ngoài?
Tôi có thuê 4 công ty để làm, nhưng dịch bệnh dẫn đến việc nhiều công ty phá sản, nhân viên của ai cũng về quê. Cho nên lúc tôi cần thì lại thiếu người.
- Anh có nghĩ đến việc phim của mình bị đem so sánh với các phiên bản gốc, phiên bản nước ngoài?
Tôi đã từng nghĩ tới nhưng tôi biết đối với phim này, ngân sách của mình không có nhiều nên không thể ước mơ làm cái gì đó quá hoành tráng. Tôi cũng muốn cho khán giả nhắc về show cũ Maika.
- Sẽ có rất nhiều khán giả đặt kỳ vọng vào anh trong dự án lần này, anh nghĩ họ sẽ có được điều gì khi xem phim?
Tôi đã làm được 7 dự án rồi nhưng phim này chạm đến trái tim của tôi nhiều nhất. Khi viết kịch bản cho phim, tôi dùng chính cảm xúc đó để tạo ra mô hình nhằm kể những câu chuyện giúp mỗi người đều có thể thưởng thức.
- Anh từng cho biết khoảng thời gian triển khai kịch bản vào thời điểm mẹ mình mất?
Mẹ tôi mất vào tháng 8/2018 thì khoảng tới tháng 12, anh Vincent Ngô là biên kịch phim hỏi tôi còn buồn không, làm phim tiếp theo được không. Lúc đó tôi hỏi là làm phim gì, ảnh kể lại chuyện Maika, về nhân vật trẻ con mất mẹ chỉ có ba, nó cũng buồn lắm rồi sau đó sẽ gặp người ngoài hành tinh.
Tôi đọc xong cũng thấy mình hiểu nhân vật này. Tôi đổ tất cả tình cảm của mình vào nhân vật theo kịch bản và viết lại.
- Lúc triển khai kịch bản, anh có gặp khó khăn không?
Nói thật, ban đầu tôi rất stress. Tôi thấy khi mình sửa lại, cái quan trọng nhất là mỗi cảnh có "feeling" hay không. Chưa có phim nào tôi phải sửa đi sửa lại nhiều như phim này.
Lúc trước khi quay, kịch bản cũng phải sửa tới khoảng 30% rồi mới bắt đầu quay được. Chưa kể sau đó, vì Covid-19 nên tôi phải dời lại, nhưng như vậy thì tôi có thời gian để sửa.
- Việc đi học, ăn uống của các diễn viên nhí trong phim được ê-kíp sắp xếp như thế nào?
Bên sản xuất sẽ xử lý về chuyện đó, nhưng mỗi lần đi quay, phụ huynh các bé cũng đi theo. Tôi cũng hiểu tâm lý của các diễn viên nhí nên mỗi lần các em than mệt thì tôi dừng lại ngay. Có những lúc các em không thích hay không muốn diễn, tôi cũng phải dừng lại.
- Tức là các bạn diễn viên nhí sẽ có những thời điểm không muốn quay?
Đúng rồi, ví dụ như các diễn viên nhí vốn đã không quen nhau trước đó nhưng phải quay cảnh hai người rất thân, sao mà thân được. Nên tôi cho các bé tập làm quen, chơi đùa với nhau, khi nào ổn thì mới quay.
- Trong phim có khoảnh khắc nâng bé Kutin bay lên không trung. Đối với cảnh quay đó, anh phải sử dụng những kỹ thuật gì?
Cảnh đó tự thân các bé diễn và phải tập trước. Sau đó, ê-kíp lấy dây treo lên, rồi siết vô người các bé. Cảnh này được trang bị sẵn cascadeur, bảo vệ và dây an toàn, đủ hết. Ở cảnh này, tôi đã động viên cho bé vui rồi mới diễn.
- Quá trình casting của các diễn viên nhí trong phim như thế nào?
Tôi biết bé Phú qua trong một lần quay TVC với một vài diễn viên nhí khác. Lúc quay ngoài trời, do trưa nóng nên chưa được năm phút thì các bạn nhỏ than, đòi vào trong mắt. Phú lúc đó quay qua mắng: "Tụi bây làm gì vậy, tụi bây ra đây để làm việc hay ra đây để chơi, mình phải làm việc mình mới có tiền để đi chơi". Khi nghe câu đó tôi đã nhận ra đây là ngôi sao của mình. Tôi đã cast Phú liền ở đó và gọi Phú vô thử vai.
Còn về Kutin, tôi có xem bé qua những clip như múa, hát, tôi thấy hay quá nên gọi vào thử vai. Lần đầu tiên Kutin vô thử vai với Phú ai ngờ hợp quá nên cho hai đứa làm bạn luôn.
Còn đối với Chu Diệp Anh, có một anh gửi hình của bé, tôi thấy mắt đẹp quá nhưng không biết có diễn được không. Tôi đã nhờ một người bạn ở Hà Nội qua gặp bé để cast, rồi bạn mình gửi một clip ngắn quay bằng điện thoại. Lúc xem được thì mình thấy đôi mắt sáng quá nhưng hơi cứng. Tôi tự trấn an mình lúc đó: "Không sao đâu, Maika là người ngoài hành tinh, mắt cứng cũng thành mềm, bình thường và tự nhiên".
- Anh có nghĩ thị trường Việt Nam đang thiếu những sản phẩm dành cho trẻ con không?
Đúng là vậy. Thường thì sản phẩm dành cho thiếu nhi sẽ có nhiều ở Mỹ, còn ở Việt Nam tôi thấy ít. Tôi từng dẫn gia đình đi xem phim và thấy không có phim gì cho thiếu nhi xem được. Nên mình muốn có một bộ phim mà cả gia đình, người lớn, thiếu nhi đều có thể xem.
Ở Mỹ, khi nhìn những gia đình Việt Nam đi xem, tôi thấy thích lắm. Bởi vì bên đó ít phim Việt Nam chiếu trong rạp, ít hơn nữa là không có phim gì cho thiếu nhi đi coi.
- Được biết, Maika sẽ có bản tiếng Anh để tiếp cận thị trường nước ngoài, anh có thể chia sẻ thêm về kế hoạch này?
Đúng rồi. Từ đó đến giờ chưa có Việt Nam chiếu bên Mỹ lại lồng tiếng Anh và đây là một bộ phim đặc biệt.
- Đứng dưới góc độ một người có nhiều năm kinh nghiệm trong nghề, anh có trăn trở gì về việc nền điện ảnh Việt Nam đang thiếu kịch bản tốt?
Ở Việt Nam, câu chuyện thì có nhiều nhưng nếu muốn viết nên một phim dài 90 phút thì rất khó, nhất là cái đầu - cái đuôi. Thường thì người ta chỉ viết được phần đầu, là câu chuyện bắt đầu từ đâu thôi, nhưng càng viết thì càng mất hướng. Tôi đang cố gắng, trong mấy năm nay, dù không làm đạo diễn, nhưng tôi vẫn cố đứng lớp.
Khi dạy, tôi cứ hy vọng các bạn trẻ được học về cách viết kịch bản. Bởi tôi biết, có nhiều chuyện mình đã từng kể, nhưng khi kịch bản ổn thì người xem họ vẫn sẽ thích.
Tôi sợ nhất là người ta mất niềm tin vào phim Việt và họ bỏ phim Việt để đi xem phim khác. Tôi vẫn cho rằng phim Việt rất hay. Thị trường phim Việt năm nay, có nhiều phim rất nổi. Nên tôi sợ khán giả sẽ nghĩ như thế, không chỉ đối với phim hài, kinh dị mà kể cả phim thiếu nhi.
- Trước đây anh có chia sẻ rằng: “Trẻ em ai cũng từng trải qua sang chấn tâm lý”, vậy “sang chấn tâm lý” của anh lúc nhỏ là gì?
Thời đi học, tôi từng thấy mấy đứa bạn cầm súng, cầm dao đâm chém, có người phải ngồi tù. Tôi thấy mình may mắn khi từng tiếp xúc với môi trường đó nhưng không dính vô.
- Anh có tin rằng mẹ của vẫn luôn theo dõi và mang đến cho anh sự may mắn trong dự án Maika này?
Tôi tin là có. Lúc nào tôi cũng nghĩ vậy. Bởi vì qua những chuyện không may đã xảy ra, cuối cùng cũng có một kết quả tốt cho phim. Lúc trước, khi tôi đang dựng phim thì stress lắm. Tôi lúc nào cũng suy nghĩ rằng phim này ổn không, phim này tốt không, và rồi Maika được chọn chiếu tại LHP Sundance (Mỹ).
Chẳng hạn như khi quay phim đột nhiên trời mưa, hay có nhiều cảnh có sự tác động tự nhiên đến rất bất ngờ. Khi xem, người ta tưởng làm kỹ xảo nhưng thực chất đó là tự nhiên, cả shot của mặt trăng trong phim cũng là quay thật chứ không phải dùng kỹ xảo. Nên tôi phải cảm ơn mẹ vì đã phù hộ tôi trong dự án này.
Cảm ơn đạo diễn Hàm Trần về những chia sẻ này!
Xem thêm: Họp báo phim mới của Lê Thanh Sơn: Rocker Nguyễn tái xuất, Kaity Nguyễn cáo bệnh nên vắng mặt
