Kể từ lần ra mắt tại Liên hoan phim Venice tháng trước, Joker của đạo diễn Todd Phillips không ngừng trở thành chủ đề bàn tán của cộng đồng yêu điện ảnh. Lấy nhân vật chính là tên phản diện khét tiếng Joker (Joaquin Phoenix thủ vai) trong truyện tranh Batman, bộ phim gây sốc toàn thế giới khi thắng giải Sư tử vàng - giải cao nhất ở Liên hoan phim Venice, sau đó tiếp tục tiến công Liên hoan phim Quốc tế Toronto và gây ra nhiều phản ứng trái chiều tương đương. Chắc chắn rằng, khi Joker được công chiếu rộng rãi vào tháng tới, chúng ta sẽ chứng kiến một bước ngoặt thay đổi dòng phim siêu anh hùng mãi mãi.
Trong lúc hãng Warner Bros. chuẩn bị cho Joker ra rạp, bây giờ chính là khoảng thời gian tốt nhất để bắt đầu xem các phim tội phạm kinh điển của những năm 70, phim siêu anh hùng đương đại và những bộ phim câm đã đi trước mở đường cho sự xuất hiện của Joker ngày hôm nay. Theo báo IndieWire, dưới đây là danh sách các tác phẩm kinh điển trong lịch sử điện ảnh mà bạn cần xem để có thể thưởng thức siêu phẩm năm 2019 một cách trọn vẹn nhất.
Taxi Driver (1976)
Todd Phillips thể hiện rõ nét sự ảnh hưởng mạnh mẽ của Martin Scorsese lên Joker. Scorsese ban đầu định làm nhà sản xuất cho dự án này nhưng lại không sắp xếp được thời gian vì còn vướng công đoạn sản xuất hậu kì của phim The Irishman. Travis Bickle, nhân vật chính trong bộ phim đoạt giải Cành cọ vàng Taxi Driver của Scorsese, là một trong những nguồn cảm hứng lớn cho hình tượng Arthur Fleck - tên thật của Joker.
Cả hai đều là những con người bị rẻ rúng, muốn ám sát một nhân vật nổi tiếng, và khao khát một người phụ nữ xinh đẹp không bao giờ đáp lại tình cảm của họ. Ảnh hưởng của Taxi Driver lên Joker mạnh đến nỗi Phillips còn yêu cầu nhân vật của diễn viên Zazie Beetz làm một động tác nổi tiếng gợi nhắc trực tiếp tới Travis Bickle.
The King of Comedy (1982)
Lại là một bộ phim nữa của Martin Scorsese do Robert De Niro thủ vai chính - bộ phim hài kịch đen mang tính châm biếm The King Of Comedy ra mắt năm 1982. Trong phim, một nghệ sĩ hài vô danh tên Rupert Pupkin dần có những ám ảnh đáng sợ với một talk show buổi tối của nghệ sĩ hài nổi tiếng Jerry Lewis. Arthur Fleck của Phoenix được xây dựng như một Rupert Pupkin của thời đại mới, cũng là một nghệ sĩ hài độc thoại ám ảnh với một talk show nổi tiếng. Để khiến mối liên hệ giữa Joker và King of Comedy rõ ràng hơn, Phillips tuyển De Niro vào vai Murray Franklin, một vai từa tựa Jerry Lewis.
The Dark Knight (2008)
The Dark Knight của Nolan giống Heat của Michael Mann hơn là Spider-Man của Sam Raimi, và kịch bản có lồng ghép chủ đề liên quan tới thời kì sau vụ khủng bố ngày 11 tháng 9 - chủ đề hiếm phim chuyển thể từ comic nào dám đụng tới. Phillips cố làm điều tương tự với Joker bằng cách đem bình luận xã hội và chính trị vào phim, nhưng anh còn đi xa hơn nữa khi lột bỏ hết những đặc điểm của phim chuyển thể từ comic. Joker không dựa vào những phân đoạn hành động đậm tính thể loại, mà tập trung vào sự phát triển xuyên suốt của tâm lý nhân vật.
Serpico (1973)
Bộ phim tội phạm Serpico của Sidney Lumet ra mắt năm 1973 xoay quanh anh cảnh sát Frank Serpico (Al Pacino đóng) thuộc Cục Cảnh sát New York. Anh có nhiệm vụ bí mật là vạch trần sự thối nát trong nội bộ Cục Cảnh sát New York, điều này khiến anh trở thành một kẻ chỉ điểm bị tất cả mọi người thù ghét. Pacino được đề cử Oscar nhờ vai diễn này, trong khi đó, đạo diễn Lumet cũng được khen ngợi vì tính chân thực và đầy xúc cảm của bộ phim. Đây cũng chính là ưu tiên số một của Phillips với Joker. Vị đạo diễn kể lại rằng một trong những luận điểm anh nêu ra để thuyết phục Warner Bros. đầu tư vào dự án Joker là anh sẽ làm một bộ phim đi sâu vào tâm lý nhân vật kiểu những năm 1970 giống như Serpico, nhưng “đội lốt’’ phim chuyển thể comic năm 2019.
One Flew Over the Cuckoo’s Nest (1975)
Bộ phim giành giải Oscar của Miloš Forman One Flew Over the Cuckoo’s Nest kể về Randle McMurphy (Jack Nicholson thủ vai), một bệnh nhân mới chuyển tới một bệnh viện tâm thần và nổi loạn chống lại cường quyền. Đây là kiểu câu chuyện nhân vật phát điên mà Phillips thử lặp lại khi thực hiện Joker.
Nhà làm phim trả lời phỏng vấn rằng One Flew Over the Cuckoo’s Nest là một trong những phim mà anh lấy ra làm ví dụ để thuyết phục Warner Bros. đầu tư cho ý tưởng làm một bộ phim chuyển thể comic tập trung khắc họa nội tâm nhân vật. “Những bộ phim đã lớn lên cùng tôi, những bộ phim tâm lý của những năm 70, làm gì được làm trong tình hình bây giờ nữa.” - Phillips tâm sự - “Thế là tôi tự nhủ, ‘Giả sử mình làm một phim kiểu dạng vậy, nhưng mà là về nhân vật [trong comic] thì sao?’”
You Were Never Really Here (2017)
Joker không phải là phim duy nhất có Joaquin Phoenix vào vai một người đàn ông bị tổn thương tâm thần nặng nề và thường có chiều hướng bạo lực. You Were Never Really Here của Lynne Ramsay cung cấp một nền tảng hoàn hảo để Phoenix vào vai Joker. Trong phim trên, Phoenix đóng Joe, một cựu chiến binh đi giết người thuê phải vật lộn với chứng Rối loạn căng thẳng sau chấn thương. Cũng có người so sánh phim của Ramsay giống với Taxi Driver của Scorsese, vì sự tồn tại vất vưởng của Joe bị chấn động sau khi anh gặp một cô bé mà anh có nhiệm vụ giải cứu khỏi đường dây mua bán trẻ em. Phoenix thắng giải Nam diễn viên xuất sắc tại Liên hoan phim Cannes 2017 nhờ vai diễn này.
The Master (2012)
Nhìn theo một cách nào đó, có thể nói rằng, Joker là phần cuối trong “bộ ba phim của Phoenix”, bắt đầu với The Master của Paul Thomas Anderson và tiếp tục với You Were Never Really Here. Trong cả ba phim, Phoenix đều vào vai những người đàn ông tổn thương tâm lý dần bị hoàn cảnh xô đẩy vào những góc tối tăm của cuộc đời. Với Freddie Quell của The Master thì đó là cuộc gặp bất ngờ với một thủ lĩnh giáo phái đầy cuốn hút tên Lancaster Dodd (Phillip Seymour Hoffman thủ vai). Phoenix ẵm một đề cử Oscar cho Nam chính xuất sắc với vai này.
Logan (2017)
Tương tự như The Dark Knight, Logan của James Mangold cũng là một phim chuyển thể comic nhắm đến mục tiêu cách mạng hóa những lối mòn của thể loại này. Phillips đã bày tỏ rằng Joker là một bộ phim tập trung phát triển tâm lý nhân vật mang phong cách thập niên 70 “đội lốt” phim siêu anh hùng, theo cách nói này, ta có thể nhìn nhận Logan là phim Viễn Tây ẩn dưới lớp vỏ chuyển thể comic.
Bằng cách nhấn mạnh vào tính chất buồn bã và bi ai của phim Viễn Tây Mỹ, Mangold và tài tử Hugh Jackman đã tạo ra một bom tấn siêu anh hùng đầy mới lạ và thú vị. Jackman đã diễn Wolverine rất nhiều lần trước Logan, nhưng phải đến khi thể loại này được nhìn dưới lăng kính phim Miền Tây, khả năng diễn xuất của anh mới được khai thác triệt để. Cũng như Phoenix được khen ngợi hết lời với Joker, Jackman trong vai Logan cũng được nhiều người đánh giá là một trong số những vai xuất sắc nhất thể loại phim siêu anh hùng.
