Dựa trên những trang nhật kí có thật của Lili Elbe - “Elbe, như tên của dòng sông”, câu chuyện của Cô gái Đan Mạch (The Danish Girl) bắt đầu ở một căn hộ nhỏ trên gác mái những ngôi nhà sơn màu vàng-xanh san sát nhau nhìn ra bến cảng. Sống trong căn nhà ấy là cặp vợ chồng họa sĩ Einar Wegener (Eddie Redmayne) và Gerda Wegener (Alicia Vikander). Einar là giảng viên ở trường mỹ thuật nơi Gerda theo học trước đây. Chuyện tình của họ bắt đầu vào một ngày, khi Einar nhìn thấy Gerda ngồi nghỉ giữa khuôn viên trường, với hai bên mắt cá chân khoe ra đầy khiêu khích.
Xuyên suốt nửa đầu của bộ phim, thứ mà Einar và Gerda mang đến cho người xem, là định nghĩa đích thực về sự lãng mạn và một cuộc hôn nhân hạnh phúc. Không chỉ là “hạnh phúc” về mặt xác thịt, nó còn là sự hòa hợp của hai tâm hồn ở cùng dải tần số. Người ta thường nói “như một cuộc hôn nhân sau sáu năm” để ám chỉ những mối quan hệ đã qua thời nồng ấm, nhưng với Einar và Gerda, thời gian chưa hề là rào cản cho tình yêu giữa họ. Sau sáu năm, họ vẫn nhớ đến khoảnh khắc đầu tiên mình gặp đối phương, và trọn vẹn những cảm xúc trong lần đầu xao xuyến ấy gần như ngay lập tức quay trở lại với họ, trong nụ cười, hay ánh mắt.
Cuộc hôn nhân viên mãn như khối tài sản vô giá nằm trong tay Gerda - nữ họa sĩ tài năng, và Einar - người chồng sẵn sàng chiều theo con người của nghệ thuật ấy. Gerda muốn Einar trở thành người mẫu cho tác phẩm của mình, trong vai một vũ nữ. Khoảnh khắc khi bàn tay Einar chạm vào chiếc quần tất, hay những ngón tay anh mân mê chiếc váy ballet, khán giả dường như ngạt thở vì cảm giác chông chênh đầy bất trắc. Đó không phải cách một người đàn ông chạm vào những món đồ của vợ mình, mà là cuộc khám phá đầy mê đắm.
Einar làm mẫu cho vợ vẽ tranh một vũ nữ.
Einar trong phút chốc dường như chìm vào cõi mộng mị của riêng anh, khi một thứ gì đó cũ kĩ, ngủ quên bấy lâu nay giật mình tỉnh giấc. Khi cô bạn Ulla đột ngột mở cửa bước vào, Einar có giật mình, nhưng sự giật mình ấy nhanh chóng kết thúc bằng một nụ cười. Nụ cười ngượng nghịu, nhưng thỏa mãn của một người khi họ vừa có một trải nghiệm đầy phấn khích.
Người viết bài viết này, ngay từ khi những hình ảnh đầu tiên của bộ phim ra mắt, luôn chú tâm tìm kiếm trên khuôn mặt của Einar một điểm bất thường - một thủ thuật trang điểm hay đánh sáng không hoàn hảo tố cáo cách đội ngũ sản xuất đã làm để tạo nên khác biệt lớn lao đến như vậy giữa anh và nam diễn viên Eddie Redmayne. Nhưng đến khoảnh khắc của những cú chạm ấy, bí mật đã được làm sáng tỏ. Thứ đã biến Eddie thành Einar, không gì hơn, chính là thứ đã mang lại cho anh 1 giải Oscar, 1 giải Quả Cầu Vàng và hàng loạt những giải thưởng danh giá khác: từ bỏ bản thân mình.
Trong Cô gái Đan Mạch, Eddie Redmayne đã sống trọn vẹn hai cuộc đời: cuộc đời của cô gái Lili Elbe và cuộc đời của chàng họa sĩ Einar Wegener. Anh nhút nhát sự nhút nhát của Einar, ngỡ ngàng trong niềm vui của Lily khi nhìn thấy diện mạo mình trong lớp trang điểm. Rồi cũng chính anh đã lột tả cho người xem thấy sự bối rối đến tuyệt vọng của Einar khi bất lực trong việc dập tắt khao khát được sống là chính mình của cô gái Lili Elbe. Người xem không còn nhận ra chút dấu vết gì của Stephen Hawking, chàng Marius của Les Miserable hay thậm chí chính nam diễn viên Eddie Redmayne mà mọi người mến mộ trong hai con người ấy.
Một người phụ nữ khác, mà bản thân sự tồn tại và vai trò của cô trong suốt chiều dài cuộc đời nhân vật Einar Wegener, hay sau này là Lili Elbe, gần như không tưởng, chính là Gerda. Cô là người vợ phóng khoáng nhưng yêu Einar hơn bản thân mình, tin tưởng anh hơn bất kì giá trị nào khác, là người chị gái luôn bên cạnh chăm sóc Lili vào những phút giờ cô độc nhất. Sự hy sinh của Gerda, tình yêu và lòng vị tha của cô chính là điều biến Cô gái Đan Mạch trở thành một bi kịch không có chỗ chen chân cho sự tuyệt vọng hay nỗi buồn. Suốt chiều dài bộ phim, ta thấy rất nhiều lần Gerda rơi nước mắt, cô đơn nhưng không có nổi một bờ vai để ngả vào.
Nhưng giọt nước mắt của Gerda, sự cô đơn của cô không kéo chùng mạch cảm xúc của phim, mà trái lại, nó là điểm tựa để bộ phim chuyển mình thành một điều gì đó tốt đẹp. “Cô gái Đan Mạch” Gerda đã kiên cường gánh lên vai mình, không chỉ giấc mơ của chồng, mà còn cả không khí không-bi-kịch mà bộ phim muốn chuyển tải.
Tình yêu là một quá trình mà trong đó người ta có nhiệm vụ phải tìm ra những điều đẹp nhất ở đối phương. Trái tim của Gerda đã tìm ra Einar, còn thiên phú nghệ thuật nơi cô đã tìm ra cô gái Lili trốn sâu trong tâm hồn và cơ thể ấy. Nếu tâm hồn và thể xác của Einar bị chia làm hai nửa Einar và Lili, thì trái tim Gerda, hay tình yêu của cô cũng buộc phải rẽ theo hai hướng. Gerda dành tình yêu cho người chồng Einar, cũng nhiều như tình yêu của một người nghệ sĩ dành cho nàng thơ Lili với mái tóc màu hoe đỏ. Tình yêu bị chia sẻ ấy giữ hai người ở lại bên Gerda, nhưng không thể cứu vãn được những gì còn lại của mối quan hệ cô đã cùng xây dựng với Einar suốt sáu năm cuộc đời.
Vợ chồng Einar ngoài đời (ảnh trên) và trong phim (ảnh dưới).
Gerda yêu Einar, nhưng lại không thể buộc Lili biến mất. Einar hiểu mình cần có trách nhiệm sẻ chia gánh nặng trên vai Gerda, nhưng anh đã đi quá xa trong thế giới của Lili, đã “mơ giấc mơ của Lili” quá lâu để có thể quay đầu lại. Còn Lili, “cô gái” xen vào mối quan hệ giữa họ, lại mang ơn cả Einar và Gerda quá nhiều. Gerda vừa là người mang Lili đến với thế giới, vừa là người đầu tiên chấp nhận thân phận đặc biệt của cô, lột tả vẻ đẹp nữ tính của cô mà không hề ghét bỏ hay kì thị.
Suốt dọc chiều dài Cô gái Đan Mạch, người xem không hề thấy hình bóng của nhân vật phản diện. Sự kì thị, bạo lực và cái ác cũng chỉ là biến cố thoảng qua, giống như một người đi đường xấu tính. Chỉ có các nhân vật, với tình yêu thương và lòng vị tha vô hạn, giúp bạn lật giở những trang nhật kí ám màu thời gian của cô gái Lili Elbe - “Elbe, như tên của dòng sông”. Câu chuyện đời cô, dù chỉ là những khoảng lóe sáng diệu kì, nhưng đầy khát khao được là chính mình.
Lili Elbe - “Elbe, như tên của dòng sông”.
Cô gái Đan Mạch giống như một trò chơi ghép tranh. Mỗi nhân vật là một mảnh ghép, chờ đợi khoảnh khắc được đặt chính xác vào vị trí của mình. Chỉ cần được đứng ở vị trí ấy, nó sẽ tạo nên điều kì diệu. Và khi tất cả các mảnh-ghép-nhân-vật đã ở đúng vị trí - hay nơi chốn thuộc về họ, ta sẽ thấy tấm chân dung hai người phụ nữ Đan Mạch hiện ra, có đớn đau, có mất mát, có những chịu đựng kham khổ và hy sinh, nhưng đẹp đến lạ kì.
