Điểm sáng của phim kinh dị Việt
Thể loại phim kinh dị vốn là “mảnh đất màu mỡ” được nhiều thị trường điện ảnh trên thế giới khai thác nhiều năm qua, trong đó châu Á được xem là một trong những “thánh địa” khi Nhật Bản, Thái Lan ghi dấu ấn với hàng loạt “bom tấn” phim kinh dị đình đám.
Tại Việt Nam, đề tài phim kinh dị đã có sự phát triển tích cực qua từng năm và đang dần chứng tỏ vị thế trong làng điện ảnh. Không ít phim kinh dị mang dấu ấn Việt đạt doanh thu tốt như: Quả tim máu, Bắc kim thang, Đoạt hồn, Người bất tử… Sau hơn một năm chịu ảnh hưởng nặng nề của dịch Covid-19 và sự chuyển dịch thị hiếu khán giả, điện ảnh Việt đã chứng kiến sự trở lại mạnh mẽ của nhiều tác phẩm nổi bật trong dịp đầu năm 2022, và Chuyện ma gần nhà thuộc thể loại kinh dị bật lên như một điểm sáng.
Sau buổi công chiếu ngày 8/2, bộ phim nhận được cơn mưa lời khen từ khán giả, các cộng đồng phim. Với những nội dung mới mẻ đậm chất Việt, kết phim không theo lối mòn của phim kinh dị Việt Nam, Chuyện ma gần nhà được đánh giá là phim kinh dị nặng đô nhất của điện ảnh Việt Nam.
Đây là tác phẩm thuộc số ít phim kinh dị Việt mang lên màn ảnh một câu chuyện “có ma thật”, giới thiệu một thế giới gồm hai cõi âm dương, trong đó các hồn ma và thực thể quỷ dị lẩn khuất đâu đó giữa cuộc sống đời thường. Đạo diễn Trần Hữu Tấn chia sẻ: “Ở dự án này, chúng tôi quyết tâm xây dựng một câu chuyện độc đáo, có ma quỷ thật. Bản thân tôi là người rất tâm linh và thường cảm nhận được sự hiện diện của những thể lực kỳ lạ xung quanh. Đây là dự án mà tôi dành rất nhiều tâm huyết và mang tính cá nhân rất lớn với tôi”.
Trong tác phẩm, hàng loạt ma quỷ xuất hiện như ma lột mặt, ma bán hủ tiếu, ma hề, ma nữ không đầu mặc áo bà ba. Hình tượng của chúng được đạo diễn Trần Hữu Tấn ấp ủ trong nhiều năm. Để đưa chúng lên màn ảnh rộng, nhà làm phim và ê-kíp bắt đầu phát triển nhiều ý tưởng, sao cho mỗi hồn ma có tạo hình độc đáo và đều phải đáng sợ. Mỗi thế lực quỷ dị trong phim đều có thể trở lại trong các phim sau của đạo diễn này.
Như nhan đề, Chuyện ma gần nhà mang đến những câu chuyện ma gần gũi, bắt nguồn từ những lời đồn hay câu chuyện mà người dân kể cho nhau nghe. Từ khi công bố, dự án gây chú ý bởi dùng hình tượng “cô Mía”, tức cô gái được vẽ trên các xe nước mía Việt Nam. Hình ảnh này là một nét đặc trưng trong văn hóa Việt, khiến nhiều người có thể nhận diện xe mía từ xa. Có một số giả thuyết về nguồn gốc cô gái này, nhưng đến nay chưa thể xác định chính xác danh tính cô ấy. Ngoài hình tượng này, phim còn được truyền nhiều cảm hứng từ văn hóa Việt như hình tượng xe hủ tiếu, áo bà ba, chung cư cũ hay bối cảnh một rạp hát quen thuộc ở quận 5.
Đạo diễn Trần Hữu Tấn cho biết: “Tôi thường không thích những ý tưởng xa xôi, thiếu sự quan sát. Ở dòng phim kinh dị, hình ảnh càng thực tế, càng gần gũi mới thật sự đáng sợ. Khi bắt gặp những câu chuyện, hình ảnh trong văn hóa Việt, tôi luôn nghĩ cách đưa chúng vào phim ảnh”. Anh cũng chia sẻ về đam mê tìm tòi văn hóa Việt Nam.
“Tôi phát hiện rất nhiều mẩu chuyện hay giai thoại đáng sợ về các tục lệ, nghi thức hay lời nguyền. Đã có không ít câu chuyện hay bài đọc về chúng, nhưng trên màn ảnh thì chưa nhiều. Chúng là nguồn chất liệu dồi dào để tạo ra những bộ phim kinh dị đậm chất Việt Nam. Về lâu dài, tôi mong tạo ra được các sản phẩm mà khán giả khi xem biết ngay là phim kinh dị Việt”, anh nói.
Những cú twist thu hút người xem
Đây cũng là một trong các phim kinh dị có nhiều phân cảnh ghê rợn và ám ảnh nhất, rải đều trong suốt thời lượng phim. Phim có những cú máy trực diện vào hình ảnh ghê rợn của nhân vật như phân cảnh lột mặt, khán giả không đầu, cô gái bị quăng dao vào mắt, hai đứa trẻ ngoác miệng cười quỷ dị, hay cảnh nhân vật của Vân Trang bị hồn ma không đầu truy đuổi. Sau buổi chiếu đầu tiên, đã có rất nhiều khán giả bày tỏ lên mạng xã hội rằng đây là bộ phim Việt sợ nhất họ từng xem.
Về nguyên tắc làm phim kinh dị, đạo diễn cho biết muốn tạo ra sự sợ hãi từ những thứ tưởng chừng quen thuộc: “Các hình ảnh như bù nhìn, áo bà ba, cô Mía, xe hủ tíu… đều được tôi “ma hoá” lên. Trong đầu tôi luôn hiện lên câu hỏi: tại sao mình lại không kể cho những hình ảnh quen thuộc này một câu chuyện trái ngược với những gì mọi người từng biết”. Các cảnh quay được khai thác theo hướng chân thực để tạo ra sự sợ hãi cho khán giả.
Không chỉ chú trọng đến những màn hù dọa, Chuyện ma gần nhà còn mang đến những cú twist trong kịch bản để thu hút người xem. Cả ba phần trong phim đều có những đoạn kết bất ngờ, phá giải những bí mật trước đó. Các cú twist này không được sử dụng bừa bãi mà được xây dựng cẩn thận từ trước, với một số tình tiết “báo hiệu” mà khán giả tinh ý có thể phát hiện để phán đoán phim. “Tôi nghĩ một phim kinh dị không nên chỉ có hù dọa mà phải hấp dẫn cả về cốt truyện. Những tình tiết bất ngờ trong phim được tôi cài cắm từ trước qua lời thoại, nét mặt diễn viên và phần thiết kế bối cảnh”, đạo diễn chia sẻ.
Ngoài ra, sau buổi chiếu đầu tiên, bên cạnh sự sợ hãi, nhiều khán giả cho biết xúc động với các câu chuyện trong phim. Bộ phim truyền tài nhiều thông điệp như ác giả ác báo, hay cảnh tỉnh về tham vọng quá mức có thể trở thành nỗi ám ảnh. Đặc biệt, phần ba gây nhiều cảm xúc nhất khi xoay quanh nhà ngoại cảm đi tìm hài cốt. Câu chuyện này nói về sự đoàn tụ của người thân sau bi kịch lấy nước mắt người xem.
Đạo diễn Trần Hữu Tấn cho biết dù làm thể loại gì, quan trọng nhất là nhà làm phim phải kể được một câu chuyện trọn vẹn, vừa khiến khán giả tin nó là thật vừa phải tạo ra nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau. Cái kết cảm xúc cũng là “thương hiệu” của nhà làm phim từ các tác phẩm trước.
Để tạo ra những phân cảnh ghê rợn, không thể không nhắc tới công sức của ê-kíp làm kỹ xảo đã đồng hành cùng dự án. Từ khi phim quay, đội ngũ này đã tham gia để tính trước các yếu tố cần thiết cho các cảnh kỹ xảo.
Hiệu ứng hình ảnh đã tạo ra những phân cảnh ám ảnh như khán giả không đầu, cảnh lột mặt ở góc cận, ma nữ không đầu hay người bán hủ tiếu có mắt nằm trong bàn tay. Đặc biệt, một cảnh quay gây khiếp hãi tột độ ở cuối phim mất nhiều tháng để xử lý kỹ xảo sao cho thật nhất có thể. Trên màn ảnh, trích đoạn này khiến nhiều khán giả giật mình bởi độ chân thực và máu me.
Ngoài hình ảnh, âm thanh là khâu không thể thiếu để hỗ trợ cho chất ghê rợn trong bất kỳ tác phẩm kinh dị nào. Chuyện ma gần nhà khai thác nhiều loại âm thanh, từ tiếng quạ kêu, âm thanh gây giật mình đến các tiếng động tăng kịch tính. Ở từng câu chuyện, phần âm thanh lúc đầu nhẹ nhàng nhưng mang không khí u uất, khó lường. Càng về cuối, âm thanh càng dồn dập hơn. Hai phân đoạn được trau chuốt về tiếng động là lúc nhân vật của Mạc Can làm nghi thức giao kèo với quỷ và khi cô Bích (Vân Trang) bị truy đuổi. Âm thanh lúc này dồn dập, mang tính thúc giục cao và giống một người đồng hành trong câu chuyện.
Chuyện ma gần nhà được bảo chứng phần diễn xuất khi quy tụ dàn diễn viên thực lực ở nhiều thế hệ. Nghệ sĩ Mạc Can tuy tham gia dự án khi đã 77 tuổi và sức khỏe yếu nhưng diễn xuất của ông là điểm nhấn chính trong câu chuyện thứ hai. Không sử dụng nhiều kỹ thuật, Mạc Can chỉ cần mang con người thật của mình lên màn ảnh là đã đủ để hóa thân vào vai diễn được đo ni đóng giày cho ông. Ở các cảnh làm nghi lễ, Mạc Can như "lột xác" thành một người khác với nét mặt như lên đồng, điên dại.
Diễn viên kỳ cựu NSƯT Ngọc Hiệp cũng ấn tượng trong vai người phụ nữ muốn tìm hài cốt em mình. Ở cao trào giữa cánh đồng, cô tạo ra một trong các phân cảnh cảm xúc nhất phim, từ biểu cảm tới lời thoại.
Bộ phim cũng chứng kiến Vân Trang quay lại với diễn xuất đỉnh cao từng giúp cô trở thành một trong các sao nữ thực lực nhất điện ảnh Việt. Lúc ghi hình, nữ diễn viên phát hiện mình đang mang thai nhưng vẫn cố hoàn thành vai diễn vì quá thích câu chuyện. Cô xả thân đóng nhiều cảnh khó như lăn lê bò trườn giữa cánh đồng, hành lang, trong lúc mặt dính đầy máu.
Trong phim, Vân Trang hóa thân một cô gái bí ẩn, mang nhiều tâm sự, đồng thời có nhiều cảnh quay rùng rợn. Nữ diễn viên cho biết bản thân cô cũng là một người sống thiên về nội tâm và tâm linh: “Để hóa thân dạng vai này, trong lòng mình cũng phải có một chút tâm linh, thì cái chất đó sẽ phảng phất đâu đó trong ánh mắt, nụ cười trong ngôn ngữ hình thể của mình.
Một điều nữa khiến tôi thích vai này là nó buộc mình phải trăn trở. Để có thể làm tốt thì mình buộc phải trăn trở rất nhiều, ăn không ngon ngủ không yên, đêm nào cũng nghĩ về nó. Và tôi rất thích được thể nghiệm những nhân vật như vậy”.
Ngoài ra, Khả Như cũng gây bất ngờ trong một vai nặng ký, cảm xúc phức tạp khác hẳn hình tượng hài hước quen thuộc ở các sản phẩm trước.
Đạo diễn Trần Hữu Tấn chia sẻ luôn chú trọng tới các gương mặt trẻ trong phim của anh để tìm kiếm sự tươi mới. Chuyện Ma Gần Nhà có sự tái xuất của bộ đôi Rừng Thế Mạng là Huỳnh Thanh Trực và Trần Phong. Trong đó, Thanh Trực tiếp tục ghi dấu ấn ở vai một thanh niên mang nhiều bất an, hoang mang trước tình trạng của cha mình cũng như những chung cư lạ ở chung cư cũ. Còn Trần Phong xuất hiện trong ít phân cảnh nhưng chắc chắn sẽ gây bất ngờ lớn cho người xem.
Ở câu chuyện đầu tiên, đạo diễn cũng trao cơ hội cho diễn viên trẻ Như Đan, một gương mặt từng đóng nhiều phim truyền hình nhưng lần đầu có vai quan trọng trong phim điện ảnh. Cô cũng để lại ấn tượng tốt với vẻ ngoài sáng rực màn ảnh và những phân cảnh diễn cùng đàn chị Khả Như.
Đạo diễn Trần Hữu Tấn chia sẻ: “Từ các dự án đầu đến phim này, tôi luôn thích tìm kiếm những diễn viên trẻ chất lượng và hợp vai. Tôi rất cảm ơn những người trẻ chấp nhận ‘làm xấu’ mình và thử thách bản thân để vào các vai trong các phim kinh dị nặng đô của tôi”.
Có thể nói, Chuyện ma gần nhà là tác phẩm điện ảnh mang lại cảm giác gần gũi và được lồng ghép yếu tố văn hóa, tâm linh Việt. Từ đó cho thấy, khán giả Việt vẫn khát khao được thưởng thức phim kinh dị thuần Việt.
