Sinh vật huyền bí vốn là 1 trong những đề tài hấp dẫn nhất của vũ trụ Harry Potter. Trong số chúng, có những sinh vật vô cùng đáng yêu, nhưng cũng có những sinh vật đáng sợ tới mức không 1 phù thủy nào nên đối mặt với chúng. Đại diện trong số những loài hung dữ này là Basilisk - Tử Xà (được xếp hạng X.X.X.X.X).
Con Tử Xà, hay Xà Vương đầu tiên trên thế giới vốn được Herpo Xảo Quyệt (1 phù thủy hắc ám người Hy Lạp và cũng là 1 Xà Khẩu) lai tạo. Sau vô số thử nghiệm, ông này khám phá ra rằng nếu để 1 con cóc ấp 1 quả trứng gà thì sẽ nở ra con rắn khổng lồ sở hữu những quyền năng nguy hiểm khủng khiếp. Ở dưới trăng tròn, quả trứng sẽ có thể nở nhanh hơn so với những điều kiện thông thường.
Tử Xà là 1 con rắn màu xanh lục sáng (hoặc xám), có thể dài đến hơn 15 mét. Con đực có mào đỏ tươi. Da Basilisk được bọc thép giống như da rồng, có thể làm chệch hướng các phép thuật tác động lên nó. Giống các loài rắn khác, Basilisk cũng lột xác theo chu kỳ khi nó lớn lên.
.jpg)
Răng nanh của Tử Xà rất lớn, nhọn và có độc chất bên trong (tức là vẫn có thể cầm chiếc răng đó bằng tay trần). Thứ độc này đáng sợ đến mức có thể phá hủy cả những vật chất vô cơ đến mức không thể khôi phục (như Trường Sinh Linh Giá), và trên thế giới chỉ có 1 loại thuốc giải duy nhất - nước mắt của Phượng Hoàng. Người bị trúng độc sẽ rơi vào tình trạng lờ đờ, buồn ngủ, mờ mắt và sẽ chết trong vài phút.
Đặc biệt, Tử Xà sở hữu ánh mắt đầy chết chóc. Bất kỳ ai nhìn thẳng vào mắt nó, kể cả đeo kính, cũng sẽ chết ngay lập tức, còn gián tiếp như nhìn ảnh phản chiếu trong gương thì sẽ chỉ bị hóa đá. Nếu 1 con ma nhìn vào mắt nó, họ sẽ bị hóa đá bởi người chết không thể chết thêm lần nữa. Nếu 1 camera được phản chiếu lên mắt con rắn, ống kính và phim sẽ tan chảy.
.jpg)
Dĩ nhiên, năng lực đó không thể tác động được lên Phượng Hoàng. Với nạn nhân bị hóa đá, họ có thể được trị khỏi nếu được sử dụng thuốc từ cây Mandrake.
Nếu nguồn thức ăn dồi dào (Tử Xà ăn tất cả thú có vú, chim và phần lớn các loài bò sát), nó có thể sống rất dai trong điều kiện tự nhiên. Người ta tin rằng con Tử Xà của Herpo Xảo Quyệt đã sống khoảng 900 năm, còn con của Salazar Slytherin được ước tính là đã sống cả ngàn năm do nó đã rơi vào giấc ngủ sâu trước khi bị đánh thức, khiến nó không bị lão hóa trong 1 thời gian rất dài.
Từ thời Trung cổ, việc ấp nở Tử Xà đã là bất hợp pháp, dù vậy có thể dễ dàng che giấu việc này bằng cách giấu quả trứng gà đang để dưới bụng con cóc khi Sở Điều phối và Kiểm soát Sinh vật Pháp thuật ập đến kiểm tra. Tuy nhiên, do không ai có thể điều khiển được Tử Xà ngoại trừ các Xà Khẩu, nên chúng nguy hiểm ngay cả với những phù thủy hắc ám cũng như những người khác, và đã không có bất cứ ghi nhận nào về Tử Xà tại nước Anh trong ít nhất 400 năm qua (theo Newt Scamander).
Dĩ nhiên là cho đến năm 1943, khi Tom Riddle - Lord Voldemort thời trẻ mở cửa Phòng Chứa Bí Mật tại Hogwarts và điều khiển con Tử Xà của của Salazar Slytherin, giết hại 1 nữ sinh tên Myrtle Warren và làm nhiều người gốc Muggle bị hóa đá.
Basilisk là khắc tinh đối với loài nhện, kể cả với những loài đáng sợ như Acromantula. Trong đó, Aragog đã tỏ ra rất e dè khi nhắc đến Basilisk. Tuy vậy, Basilisk lại có điểm yếu chí tử là tiếng gáy của gà trống bởi chúng có thể sẽ chết ngay khi nghe thấy.
Một điều cơ bản mà khá nhiều fan đã nhầm lẫn, đó là Basilisk của vũ trụ Harry Potter quả thật là tương đồng với truyền thuyết chứ không phải là "bịa", "chế" như nhiều người tưởng. Có khá nhiều người nhầm nó với sinh vật quái dị gần tương đồng như thế là Cockatrice - một con gà có đuôi rắn.
