Gỏi cá sống hay gỏi cá nhảy là một món ăn đặc biệt của người dân tộc Tây Bắc như Thái, Mông... Cách chọn nguyên liệu và chế biến món ăn này là vô cùng cầu kì mà không phải ai cũng làm được.
Thời gian gần đây, trên YouTube đã xuất hiện hàng loạt những video giới thiệu đến người xem về món đặc sản đậm chất núi rừng Tây Bắc này.
Tuy nhiên, thay vì thực đúng công thức, món ăn truyền thống của đồng bào dân tộc miền núi đã bị không ít chủ kênh YouTube xuyên tạc thành một món ăn ghê rợn gắn mác 'đặc sản'.
Theo đó, trên YouTube thời gian gần đây, không khó để tìm thấy những video mô tả cảnh ăn uống cá sống ghê rợn. Dù được nhiều kênh YouTube khác nhau đăng tải nhưng nội dung các video hầu hết đều giống nhau, trong đó diễn tả cảnh nấu nướng, ăn uống không chỉ rất mất vệ sinh mà còn gây cảm giác rùng mình, kinh hãi của các YouTuber Việt.
Mở đầu đoạn video là cảnh nhóm người đi đánh bắt cá trực tiếp từ ao nhà, sau đó đi hái một loạt các loại lá và gia vị ăn kèm: hoa chuối, rau mùi, húng, đinh lăng, mắm muối, mắc khén...
Cá được bắt dưới ao sẽ được rửa qua loa, sau đó ăn kèm với thau gia vị, nước dùng. Điều đáng nói, thay vì chọn lựa những con cá bằng ngón tay cái và thực hiện công đoạn làm sạch một cách chỉn chu, những YouTuber này lại chọn những con cá to bằng bắp chân.
Cá sống nguyên con vẫn nhảy loạn xạ trong thau gia vị, rồi cựa quậy trên miệng cùng máu me sau mỗi lần cắn của chủ kênh khiến không ít người xem cảm thấy rùng mình, thậm chí buồn nôn sau khi xem vài phút.
Do những video này được gắn mác món ăn 'đặc sản' của đồng bào dân tộc, nên khiến không ít người xem có suy nghĩ sai lệch về văn hóa ẩm thực của người dân Tây Bắc.
Ở phần bình luận, những người am hiểu về văn hoá vùng miền cho rằng cách ăn này rất đáng sợ và phản ánh không đúng phong tục của đồng bào dân tộc. Tuy nhiên, những chủ kênh chỉ làm ngơ trước những bình luận đóng góp, lẫn chỉ trích của cư dân mạng.
Theo tìm hiểu, món cá nhảy của người Thái được coi là một món đặc sản nổi tiếng. Người nấu sẽ chọn những con cá nhỏ, thường phải là cá ở suối nước trong và sạch, có ruột nhỏ, ít tiếp xúc với bùn. Cá sau khi bắt sẽ được thả vào chậu 1-2 ngày và thay nước liên tục cho cá phun hết bùn, sau đó lại rửa sạch thả tiếp vào chậu nước sạch.
Trước khi ăn phải chuẩn bị pha chế nước chấm. Nước ngâm cá không thể thiếu là nước măng chua đã cô đặc để khử hết mùi tanh cũng như tiêu diệt các vi khuẩn có hại trong cá. Các loại lá gia vị có công dụng chống tanh, chống đau bụng giun sán, lá để cuốn cũng không thể thiếu.
Khi ăn người ta sẽ thả cả vào bát nước măng chua một lúc để ngấm, sau đó đặt cá và các lá gia vị khác vào lá cuốn, cuốn chặt rồi chấm vào đồ chấm đã chuẩn bị sẵn rồi mới ăn, ăn cũng nhẹ nhàng tao nhã.