Ở khu vực Đồng bằng sông Hồng có một loại côn trùng trở thành đặc sản nổi tiếng vào cuối mùa xuân. Đó là con vật vờ (hay còn gọi là con vờ) là một loại côn trùng thuộc bộ phù du có tuổi đời rất ngắn. Chúng khi trưởng thành to bằng con châu chấu nhưng trắng muốt, cánh mỏng tang, bay vật vờ ở mặt nước.
Cơ thể của vật vờ rất mềm, hai cái râu ở trên đầu giống con dao găm, cuối phần cùng có 3 cái lông đuôi. Chúng có khả năng phát sáng trong đê – thường tụ tập trên mặt nước để tiến hành giao phối. Sau đó chúng đẻ trứng dưới nước rồi chết nổi trên mặt sông. Còn trứng nở thành ấu trùng, chìm xuống đáy sông chờ ngày được ngoi lên mặt nước lột xác.
Khi con vật vờ nổi lên và lột xác, nhiều người cứ nhầm đây là con chuồn chuồn bởi hình dáng của chúng y chang loài chuồn chuồn cánh mỏng... Chúng có nhiều ở vùng ven dòng sông Hồng như Khoái Châu, Văn Giang (Hưng Yên).
Anh Đại Nguyễn (32 tuổi, Hưng Yên) cho biết, đặc sản này là lộc trời ban, là món ăn mộc mạc của cư dân vài khu vực cuối sông Hồng. Muốn bắt con này, người dân quê anh phải chờ tới gần cuối mùa xuân khi thời tiết thay đổi rõ nét.
"Tôi từng nghe các cụ cao niên làm nghề đánh bắt cá sông Hồng kể rằng, xưa hai bên sông Hồng còn rậm rạp, hoang sơ, tới mùa con vật vờ xuất hiện rất nhiều, có những đám cỏ mấp mé bờ sông con vật vờ đậu kín.
Khi ấy người ta lại ra để đánh bắt chúng về chế biến thành những món ăn dân dã. Gần đây tôi bắt đầu thấy người thành phố “săn lùng” chúng về thưởng thức. Từ đó chúng đã trở thành đặc sản được nhiều người ưa chuộng mỗi khi đến mùa”, anh Đại nói.
Khi đặc sản này nhiều người biết đến thì giá bán cao chót vót. Thường vật vờ bán ngay tại bến thuyền dao động 300.000 - 350.000 đồng/kg, ra tới chợ người bán lẻ bán giá 400.000 - 500.000 đồng/kg. Thậm chí vật vờ khi vào nhà hàng đặc sản chế biến thì có giá 1 triệu đồng/kg, ăn một đĩa vật vờ đã tốn tới 200.000-300.000 đồng.
“Người không biết thì chê vật vờ khô như xác côn trùng, xào tốn nhiều mỡ, dầu. Nhưng với người dân quê tôi hoặc người sành ăn, chúng là nguyên liệu chế biến nhiều món ăn đặc sản rất dân dã như vật vờ chiên lá mắc mật, nộm vật vờ, vật vờ xào ngổ, vật vờ xào rau bí, vật vờ xào rau muống, chả vờ chiên trứng, lẩu vật vờ riêu cua, vật vờ om cá ngạnh, canh chua vật vờ…
Các món ăn có vật vờ chế biến đơn giản, kết hợp với các nguyên liệu dễ kiếm như riềng, nghệ, mẻ, lá me chua, tỏi, ớt, hành, lá lốt… là hoàn thành nhưng món ăn ngon quên sầu.Tôi tin ai ăn một lần sẽ nhớ mãi không quên", người đàn ông xứ Nhãn nói.
