Ở Quảng Ngãi có một loại côn trùng có vẻ ngoài ghê sợ, ai nhìn cũng không dám lại gần nhưng trở thành đặc sản nổi tiếng vì hương vị thơm ngon, độc lạ. Ngoài ra, loại sâu này còn được ví như “thần dược” dành cho quý ông giúp cải thiện chuyện phòng the. Đó là con sùng đất.
Sùng đất là loại sâu có thân ú, to bằng ngón tay. Sùng đất là ấu trùng của con bọ rầy, hình dáng tròn tròn giống con đuông dừa nhưng loài này lại sống vùi trong đất.
Sùng đất là loài ăn thực vật. Chúng ăn rễ con của các loại khoai như khoai lang, khoai mì, củ cây chuối, củ đậu,... Chính vì chỉ ăn rễ cây và sống vùi trong đất nên thân con sùng đất có màu trắng đục giống với màu rễ cây. Đầu sùng đất màu vàng, bụng tròn, to có nhiều chân.
Trước đây, bởi vì hình dáng có phần ghê sợ nên nhiều người dân Quảng Ngãi khi bắt được chỉ đem về cho gà vịt ăn. Về sau, nghe dân gian truyền miệng về công dụng bất ngờ của loại sâu này giúp cải thiện chuyện chăn gối, nhiều người đổ xô đi đào về làm thuốc. Sùng đất khi ăn thử có mùi bùi béo và lạ miệng, từ đó trở thành món ăn quen thuộc và dân dã của người Quảng Ngãi. Lâu dần, loại sâu này còn trở thành đặc sản với mức giá cực kỳ đắt đỏ.
Ở Quảng Ngãi, sùng đất đặc sản được bán với giá 200.000 - 300.000 đồng/kg. Khi vào mùa, giá có thể mềm hơn nhưng muốn mua phải đặt hàng trước mới có được vì loài này rất hiếm.
Mùa thu hoạch sùng đất rơi vào tầm tháng 10 hàng năm. Khi đào sùng đất phải căn chuẩn vị trí và đào sâu, khéo léo mới đào được nguyên con. Thân sùng đất mềm, dễ đứt nên nếu không cẩn thận sẽ không bán được giá. Đào sùng cũng rất đơn giản, chỉ cần cuốc và một cái xô. Sùng đất sau khi được đào lên sẽ được thả vào xô có nước để không bị đổi màu.
Sùng đất là loài sống ở phù sa nên cực kỳ sạch. Loài này ngày trước phá hoại mùa màng nên việc thu hoạch mang đem bán cũng góp phần làm giảm thiệt hại cho nhà nông. Nhờ việc đào sùng đất đem bán, có hộ dân có thu nhập lên đến nửa triệu đồng mỗi ngày chỉ nhờ việc đào sùng.
Sơ chế loại đặc sản của đất này cũng cực kỳ kỳ công. Người ta ngắt bỏ đuôi sùng đất, nặn bỏ phần ruột rồi rửa sạch. Sùng đất sau khi sơ chế được chế biến thành rất nhiều món ngon khác nhau như đem nướng với lá lốt, tẩm bột chiên hay là mang đi xào. Tuy nhiên, người Quảng Ngãi mách bạn cách ăn ngon nhất chính là đem đi nướng rồi chấm với muối ớt chanh.
Sùng đất có vị ngọt, dai dai, thơm lừng, rất ngon, bùi và béo nhưng không hề bị ngấy.
Sùng đất từ một món ăn dân dã, nhìn ghê sợ chẳng ai thèm ngó giờ trở thành một loại đặc sản có mặt trong các nhà hàng. Món sùng đất vậy mà lại hiếm, chỉ có đặt trước mới có mà ăn. Nếu bạn có dịp đi ngang, ghé chơi vùng đất Quảng Ngãi, hãy thử món đặc sản này nhé, hương vị của nó sẽ khiến cho bạn tò mò rồi ngã ngửa vì quá đặc biệt cho xem.
