Miền Tây có nhiều loại quả dân dã trở thành đặc sản được người thành phố lùng mua, trong đó có trái lý. Đó là loại trái cây độc lạ, có đặc điểm: thuộc họ mận, quả tròn, gần như hình cầu, có khi dạng quả lê; cơm mềm xốp hơn trái mận, ngọt ngào và mùi thơm rất đặc biệt; quả khi chín tới phơn phớt hồng pha vàng cam trông rất đẹp.
Mùa trái lý bắt đầu từ tháng 12 đến tháng 3 âm lịch. "Xưa gia đình nào ở miền Tây cũng trồng cây lý để lấy bóng mát và quả ăn chơi. Nhưng khi xã hội phát triển, ít ra đình trồng nên trái lý rất ít xuất hiện trên thị trường Việt Nam.
Sở dĩ trái lý không được bày bán tràn lan trên thị trưởng bởi đây là cây trồng lâu năm và ra rất ít quả. Trồng hơn 10 năm mới đậu quả mà khi chín lại khó giữ gìn, khó chuyên chở và bảo quản", chị Hương Lê (29 tuổi, quê An Giang) cho biết.
Vài năm trở lại đây, loại quả này bỗng dưng được người ta biết đến rất nhiều. Từ đó trái lý “hot” hơn bao giờ hết, trở thành mặt hàng được dân thành phố săn lùng với giá khá đắt đỏ.
Vào mùa trái lý, dân bán hoa quả độc lạ miền Tây trên mạng xã hội đua nhau xuống vùng sông nước thu mua trái lý. Thậm chí có người phải nhờ người thân đi khắp huyện để thu mua trái lý rồi vận chuyện lên thành phố bán.
“Có ngày mình cũng gom được vài chục cân trái lý. Mình đăng lên mạng chừng dăm ba phút là bán hết veo. Đặc sản này hiếm nên người dân bán với giá khá cao, sau đó mình vận chuyển lên thành phố cũng mất chi phí nhiều. Bởi vậy mình rao bán với giá từ 300.000 – 400.000 đồng/kg", chị Hương Lê nói.
Khách hàng của người phụ nữ chủ yếu là dân sành ăn hoặc những người có tiền dám bỏ ra hàng trăm nghìn đồng để mua về vài quả dân dã này để ăn. Khi thưởng thức, họ sẽ cảm nhận được hương vị thơm ngào ngạt mà không có bất cứ loại trái cây miền Tây nào có thể sánh bằng.
Không chỉ ăn ngon, loại quả đặc sản này còn là một vị thuốc quý hiếm dùng để chữa trị các bệnh về đường ruột. Nếu ai ăn uống không tiêu, bụng đau lâm râm chỉ cần dùng vài tría lý chín là phút chốc êm dịu.
Tại Mỹ, Ấn Độ, Indonesia... đã xuất khẩu loại trái cây này. Họ gọi bằng cái tên vô cùng hay: táo hoa hồng. Nó được tả: “Mùi vị thơm ngon y như táo đỏ nhưng nước nhiều hơn, ngọt hơn mà không hề chua...”. Thậm chí có công ty chuyên bán nước ép trái lý.
