Vùng sông nước miền Tây có một thứ quả tên rất lạ nhưng vị chua ngọt hấp dẫn người dân thành phố. Đó là quả gùi - quả của cây gùi, có tên khoa học là Willughbeia cochinchinensis, là loại thực vật có dây leo hóa gỗ mọc hoang dại trong rừng.
Thân cây gùi thường to bằng bắp chân người, tỏa ra nhiều nhánh với chi chít cành nhỏ quấn chặt lên các thân cây khác để vươn mình tìm ánh sáng của rừng. Quả gùi khi còn non có màu xanh nhưng khi chín sẽ chuyển sang màu vàng cam đẹp mắt, bóng bẩy. Chúng mọc thành chùm hoặc mọc thành từng quả đơn lẻ, kích thước to bằng nắm tay.
Mùa quả gùi bắt đầu từ khoảng tháng 4 -5 dương lịch hàng năm. Khi đó quả gùi chín vàng lúc lỉu trên cành, người dâm rủ nhau đi vào rừng sâu để hái về thưởng thức hoặc bán cho thương lái.
"Mình nhớ xưa bà con đi rừng hái trái gùi ăn cho vui. Ai cũng bảo nhau phải leo chèo cẩn thận kẻo ngã xuống đất bởi cây thường bám chặt vào các cây khác.
Vài năm trở lại đây, thứ quả này được biết tới nhiều hơn nên nhiều người hái về để bán, kiếm thêm thu nhập", anh Thái (32 tuổi, quê Bến Tre) nói.
Quả gùi có thể ăn cả vỏ hoặc lột vỏ tùy theo sở thích của người ăn. Anh Thái cho biết mỗi kiểu ăn có một cách cảm nhận hương vị khác nhau, khi ăn tránh cắn phải hạt vì hạt rất đắng.
"Cảm giác đầu tiên khi ăn trái gùi là vị chua ngọt, nhưng để lâu một chút ta sẽ thấy vị chua tan biến, còn lại vị ngọt lạ và mùi thơm đặc trưng.
Ngoài ra, bạn có thể xay sinh tố gùi, bỏ thêm một chút đường, hòa quyện cùng đá là sẽ có ngay một ly nước uống thanh mát", người đàn ông nói.
Người dân miền Tây hiện hái quả gùi rồi bán ngay cho các thương lái với giá 40.000-50.000 đồng/kg. Trên chợ mạng, quả gùi được rao bán với giá lên tới 150.000 đồng/kg.
"Quả gùi hiếm, mỗi năm chỉ có 1-2 tháng là hết mùa. Hơn cả nó không bảo quản được lâu, lại có vị chua ngọt hấp dẫn nhiều người tò mò ăn thử nên nhiều người săn lùng về ăn thử", anh Thái nói.
Theo kinh nghiệm của người M’nông, quả gùi có công dụng bồi bổ sức khỏe, thanh lọc cơ thể rất tốt.
