Vùng Tây Nam bộ có nhiều loại quả mọc dại hiện được du khách gần xa ưa chuộng mỗi khi đặt chân đến. Trong đó chúng ta không thể không kể đến quả thanh trà (hay còn gọi là sơn trà, chanh trà).
Đây là quả của loại cây mọc dại, rất dễ trồng và ưa nắng. Trước kia chúng mọc hoang ở vùng Bảy Núi (An Giang) rồi xuôi xuống Cần Thơ. Sau đó chúng được nhân rộng và trở thành đặc sản nổi tiếng của Vĩnh Long.
Thanh Trà có vẻ bề ngoài rất giống với quả dâu da hoặc chanh. Nhưng chúng mọc thành chùm với lá xanh mướt, khi chín quả có màu vàng cam đẹp mắt, lớp vỏ bên ngoài nhẵn nhịn, hương thơm ngạt ngào.
Loại quả đặc sản này gồm 2 loại: thanh trà ngọt và thanh trà chua. Quả ngọt có trái thon, hơi dài, vỏ dày, cứng và có lớp phấn trắng phủ bên ngoài. Còn thanh trà chua trái tròn, vỏ mỏng và khi chìn có màu vàng sậm ngả về cam.
"Xưa thanh trà có đầy, chín rụng đầy gốc nhưng ít người ăn. Bởi nhà nào cũng có vài cây trong vườn nhà.
Mãi sau này chúng mới được hái đem ra chợ hoặc dọc đường bán cho khách du lịch. Hiện loại quả đặc sản này được bày bán dọc những con đường ở Vĩnh Long từ tháng 12 đến tháng 4 năm sau", chị Hồng Bích (29 tuổi, quê Vĩnh Long) cho hay.
Hiện nay, thanh trà vừa chua vừa ngọt có giá chừng 80.000 -120.000 đồng/kg; còn loại ngọt có giá cao hơn, khoảng 120.000 -150.000 đồng/kg.
Từ quả thanh trà, người dân Vĩnh Long nói riêng và miền Tây nói chung có thể chế biến thành rất nhiều thức uống – món ăn thơm ngon, bổ dưỡng như: dầm đá, ngâm đường, làm mứt...
Thanh trà ngâm đường
Cứ mỗi lớp quả đặc sản, bạn cho một lượng đường vừa đủ rồi ngâm trong vài ngày là có một hũ thanh trà ngâm đường tuyệt vời. Khi dùng, bạn chỉ cần múc vài thìa thanh trà ra cốc, thêm đá rồi khuấy đều và thưởng thức hương vị tuyệt vời của nó.
Mứt thanh trà
Thanh trà chín được rửa sạch, loại bỏ quả dập úng và gọt bỏ vỏ ngoài. Sau đó bạn ngâm với nước muối cho hơi mềm rồ vớt ra để tách hạt và lấy phần thịt. Đem bắc chảo lên bếp rồi bỏ phần thanh trà đã tách sên.
Khi thanh trà thật sôi bạn cho đường vào sên tiếp cho đến khi nó cô đặc lại thì có thể tắt bếp. Tiếp đến bạn cho phần thanh trà đã sên vào lọ thủy tinh rồi cho đậu phộng và vừng vào.
Thanh trà dầm đá
Chỉ cần vài quả thanh trà chín với vị chua ngọt, thêm chút đường và đá xay nhuyễn là bạn có thể thưởng thức món thanh trà dầm đá vô cùng thơm ngon. Thứ nước này uống vào mùa nóng bức sẽ khiến cơ thể bạn tỉnh táo và tràn đầy năng lượng.
"Rất nhiều khách du lịch khi thưởng thức loại quả đặc sản này đã phải thốt lên rằng mang hương vị đậm chất miền Tây. Vì thế họ đã mua vài kg về biếu tặng gia đình, bạn bè. Thậm chí có người còn xin số điện thoại người bán để đến mùa nhờ họ gửi ra nhà cho ăn", chị Hồng Bích nói.