Ở nước ta có nhiều loại quả dân dã xưa chẳng ai biết, giờ thành đặc sản được dân thành phố yêu thích mỗi khi đến vụ. Đó là quất hồng bì, dủ dẻ vàng, tai chua, quách, sim...
Trong đó, quất hồng bì được nhiều người thích hơn cả. Theo đó, cây có đặc điểm cao trung bình khoảng 3-6m, cành cây sần sùi và có nhiều hạch, màu xám đen. Hoa thường mọc thành từng chùm thưa ở phía ngọn cành, có màu trắng. Quả quất hình cầu, đường kính khoảng 15mm, có màu vàng lấm tấm xanh, vỏ mỏng có lông tơ. Đặc biệt thịt quả chua nhẹ, ngọt thơm.
Quất hồng bì có nhiều ở các tỉnh phía Bắc, nhất là ở các tỉnh Ninh Bình, Hòa Bình, Quảng Ninh, Lạng Sơn… Hoà Bình là địa phương có những cây quất hồng bì cổ thụ hàng trăm tuổi, người dân nơi đây cũng không biết có từ bao giờ.
Chị Như Loan (31 tuổi, Hoà Bình) cho biết, ngày xưa bà con quê chị trồng cây quất hồng bì chủ yếu để lấy quả nhưng chín rụng đầy gốc không ai hái. Dần dần khi thị trường hàng hóa phát triển, chúng còn để cải thiện nguồn thu nhập.
"Quất hồng bì Kỳ Sơn ở quê mình hiện đã trở thành loại quả đặc sản nức tiếng. Chúng đặc biệt hơn quất hồng bì ở nơi khác ở chỗ có vỏ màu sẫm, chín mọng, cùi dày, hạt nhỏ, vị ngọt đặc trưng.
Không ít người tại các địa phương khác đến đến xin giống cây ở đây về trồng. Nhưng khi cây cho quả lại không mang hương vị như ban đầu: quả chín lại chua, hạt to, ít cùi, màu sắc cũng không được nâu sẫm", chị Như Loan nói.
Về vấn đề trồng quất hồng bì Kỳ Sơn có khó hay không, chị Như Loan cho biết, đây là loại cây không thể dùng phương pháp chiết ghép mà phải trồng bằng hạt. Sau 3 năm chúng sẽ cho quả bói, từ năm thứ 5 trở đi thấy rõ hiệu quả kinh tế.
Đặc biệt, đây là loại cây dễ trồng, khả năng chịu hạn tốt, hầu như không có sâu bệnh, mỗi năm chỉ vài lần làm cỏ quanh gốc, hoàn toàn không phải sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật. Vì thế mọi người có thê yên tâm về chất lượng của giống quả này.
"Vào chính vụ, quả đặc sản Kỳ Sơn có giá khá rẻ. Người dân đổ buôn cho thương lái với giá 25.000 đồng/kg. Sau đó chúng được đưa về thành phố bán với giá cao hơn, chừng 50.000 -70.000 đồng/kg", người phụ nữ Hoài Bình nói.
Quất hồng bì có vị chua ngọt nên được chị em nội trợ rất thích thú mua về thưởng thức. Mọi người có thể ăn trực tiếp hoặc làm mứt, ô mai... Tất cả đều giữ nguyên vị khi chín.
Không chỉ là loại trái cây thơm ngon, đặc sản này còn có nhiều dược tính quý có thể sử dụng để chữa bệnh rất hiệu quả, như hấp với đường có tác dụng chữa ho rất tốt...
