Thạch đen là món đặc sản nổi tiếng tại Cao Bằng, là món ăn giải nhiệt cho mùa hè, được cả người lớn và trẻ em yêu thích. Gần đây chúng bắt đầu được người thành phố ưa chuộng, thậm chí muốn tìm mua nguyên liệu về tự chế biến.
Món ăn này được làm hoàn toàn tự nhiên từ cây thạch đen. "So với những loại thạch khác, thạch đen có màu đen, mềm mượt, thơm mát giúp giải nhiệt tốt. Thạch đen có thể ăn với với sữa tươi đường đen, ăn với nước đường, tào phớ thạch đen trân châu...
Đám trẻ con trong nhà tôi đều thích món này, kêu ngon và mát. Xưa tôi thường mua thạch đen làm sẵn với giá 45.000 đồng/hộp 350gr.
Sau đó tôi thấy trên sàn thương mại điện tử còn bán lá thạch đen khô, với giá 150.000 đồng/kg. Vì thế tôi đã mua về chế biến cho các con ăn, vừa tiết kiệm vừa thư giãn sau giờ làm việc căng thẳng", chị Hồng Ngọc (30 tuổi, Hà Nội) cho hay.
Cây thạch đen được trồng rất nhiều ở vùng như Tràng Định (Lạng Sơn), Thạch An (Cao Bằng), Bảo Lộc (Lâm Đồng), Sa Đéc (Đồng Tháp), Châu Đốc (An Giang), Bình Minh (Vĩnh Long)… Đây là cây thân thảo phân nhiều nhánh, tỏa ra trên mặt đất giống cây bạch hà. Trước đây cây thạch đen mọc dại ít ai ngó ngàng nhưng những năm gần đây được bà con trồng để bán ra thị trường.
Cây thạch đen trồng 4 tháng sẽ xuất hiện nụ hoa ở ngọn. Cây được cắt sát gốc, bó lại thành từng bó rồi đem đi phơi khô. Khi nào muốn ăn, người ta sẽ đem lá thạch đen đi nấu với nước trong 3 - 4 tiếng cho nhừ hẳn, sau đó đem ra vò, lọc đi lọc lại lấy nước trong rồi đun sôi.
"Khi nước thạch đen sôi sẽ cho thêm đường để tạo vị ngọt rồi cho lửa bé liu riu, từ từ cho bột năng vào khuấy đều. Sau khoảng 30 - 45 phút khuấy đều tay, thạch đen được đổ vào khuôn, chờ nguội thì đem đi ủ lạnh.
Đây là món ăn vừa ngon vừa mát, có công dụng mát gan, thanh nhiệt, nhuận tràng, trị cảm mạo", người phụ nữ nói.
