Miền Tây có rất nhiều loại cá đặc sản tên độc lạ hấp dẫn khách du lịch trong và ngoài nước. Trong đó, chúng ta phải kể đến cá cóc (hay còn gọi là "cá cậu ông Trời").
Chị Hoà (30 tuổi, Vĩnh Long) cho biết, tên gọi cá cóc do người Campuchia đặt tên, xuất phát từ tiếng kêu “cóc cóc, cóc… ” liên tục của chúng mỗi khi bị bắt. Đặc biệt, chúng không hề liên quan đến loài cóc như nhiều người lầm tưởng.
Theo tìm hiểu, cá cóc tên khoa học yclocheilichthys enoplos, thuộc họ cá chép Cyprinidae, có mặt ở một số nước thuộc lưu vực sông Mê Kông, trong đó có Việt Nam và tập trung nhiều ở sông Tiền, sông Hậu. Chúng thường sống thành từng đàn ở những vùng nước sâu hoặc vùng nước sâu, nước xoáy.
Về hình dáng bên ngoài, cá cóc có dáng dấp hình thoi kéo dài, trên lưng có kỳ nhọn và bén như răng cưa. Vì thế, khi bắt cá cóc nếu không cẩn thận, răng cưa của chúng sẽ làm rách lưới rồi thoát thân.
"Sau mùa nước nổi, cá cóc mẹ sẽ bơi ngược về Biển Hồ đẻ trứng. Đây là thời điểm thích hợp nhất để người dân đi săn loại cá này.
Có 2 cách để bắt cá cóc: thả lưới chìm và giăng câu tận đáy sông. Giăng câu ở đáy sông là cách đặt mỗi đường câu chừng trăm lưỡi câu loại trung, mỗi lưỡi móc vào đuôi một con tép còn sống thả sát đáy sông. Vào lúc nước lên, con mồi sẽ bơi lội tung tăng để dụ cá cắn câu. Còn giăng lưới chìm tuy không nhạy bằng giăng câu, nhưng bù lại cá mắc lưới rất ít khi bị tẩu thoát mất", chị Hoà nói.
Xưa cá cóc có rất nhiều, mỗi lần giăng lưới, chỉ cần nhìn vào con nước và đón ngọn gió là biết cá có ít hay nhiều. Gần đây, chúng trở nên khan hiếm, du khách không dễ gì có được dịp thưởng thức khi đến với vùng sông nước miền Tây. Thậm chí người dân còn lo chúng sẽ tuyệt chủng.
Hiện trên thị trường, một số trang thương mại điện tử và cửa hàng đặc sản miền Tây rao bán cá cóc với giá đắt đỏ, lên tới 450.000 đồng/kg. Chúng có thể chế biến với rất nhiều món ngon: cá cóc kho nước dừa, cá cóc kho lạt với trái me xanh, cá cóc nấu canh chua cơm mẻ hoặc trái giác, cá cóc nướng muối ớt...
"Ở miền Tây có nhiều nhà hàng đưa cá cóc vào thực đơn nhưng do chúng ngày càng hiếm nên thường khách phải đặt trước. Món nổi tiếng nhất ở nhà hàng là cá cóc kho nước dừa, ăn kèm rau sống, vô cùng hấp dẫn.
Ngoài ra, họ còn chế biến nồi canh chua thành lẩu cá cóc, dùng kèm bông súng, so đũa hay bông điên điển. Du khách thưởng thức một lần sẽ nhớ mãi hương vị dai dai của thịt cá, thơm thơm ngọt ngọt của nước dùng", chị Hoà nói.
