Cốm xanh Tây Bắc là món ăn đặc sản của vùng núi cao, được làm từ những hạt lúa nếp non được thu hoạch và chế biến ngay trong ngày. Cốm có màu xanh tươi, vị ngọt thanh, dẻo thơm, là món ăn được nhiều người yêu thích.
Mùa cốm Tây Bắc bắt đầu từ khoảng giữa tháng 7. Họ cùng nhau làm ra thức quà thơm ngọt nổi tiếng của núi rừng Tây Bắc, gói ghém cẩn thận rồi mang làm quà khắp mọi miền gần xa.
Sau những công đoạn chế biến cầu kỳ như: đào lò để sấy lúa, giã, sàng, sẩy…, những mẻ cốm dẻo thơm, xanh tươi hấp dẫn được hoàn thành. Khi chế biến xong, cốm hạt có thể thưởng thức ngay để cảm nhận được vị ngọt, dẻo, thơm của nếp. Đồng bào Tày vùng Tây Bắc còn sáng tạo ra nhiều món ăn độc đáo, thú vị từ hạt cốm để cảm nhận vị thơm ngon của cốm ở nhiều dư vị khác nhau.
Xôi cốm
Để làm món xôi cốm nguyên liệu gồm cốm tươi, đỗ xanh, hạt sen, dừa nạo sợi rồi được gói ủ trong lá sen nên giữ được trọn vị hương mộc của đất trời.
Màu xanh của xôi cùng với màu vàng của đậu xanh, hạt sen trông cực kỳ bắt mắt. Hạt xôi cốm dẻo, mềm tơi, ngọt dịu hòa quyện với vị bùi bùi của đậu xanh, hạt sen kết hợp với vị béo ngậy của dừa xào tạo nên món ăn tinh tế của mùa thu Tây Bắc.
Cốm lam
Cốm được gói vào lá dong theo cách cuộn tròn, dài sau đó đưa vào ống lam bằng cây bương hoặc ống nứa thân to, dùng lá dong bịt đầu ống lam để cốm không bị mất hương thơm. Ở đáy ống, đổ một chút nước cho khỏi cháy.
Sau khi chuẩn bị xong nguyên liệu, ống lam được đưa lên bếp lửa lam chừng 30 phút là cốm chín.
Khi bóc ra, cốm lam dẻo quyện vào nhau tựa như xôi cốm, hạt cốm vẫn giữa được màu xanh tự nhiên. Vị cốm có sự kết hợp giữa hương thơm của nếp với vị thơm của lá dong.
Cốm lam khi ăn có độ dẻo thơm, mềm và có vị ngọt của gạo nếp. Món này càng ngon khi ăn với thịt lợn nướng, thịt trâu gác bếp hoặc lạp xưởng nướng.
Chả cốm
Cốm làm món gì ngon thì câu trả lời đó chính là chả cốm. Đây là món ăn từ cốm không khó làm mà lại cực kỳ thơm ngon, hấp dẫn. Chả cốm có lớp vỏ ngoài giòn, phần nhân bên trong có độ mềm dẻo, thấm vị, dậy mùi hương thơm mộc của cốm tạo nên một hấp lực rất lạ.
Để làm ra món chả cốm rất đơn giản, bạn chỉ cần dùng cốm tươi trộn cùng giò sống, thêm chút thịt vai băm, một ít mỡ thái hạt lựu nhỏ cho đỡ khô, nêm nếm nước mắm sao cho vừa vặn, hành khô băm và ít hạt tiêu rồi vê tròn. Để món ăn giữ trọn vị thì bạn nên hấp chín sơ, để hơi nguội rồi mới đem chiên vàng ở lửa nhỏ.
Chè cốm
Món chè này làm mê mẩn biết bao tín đồ sành ăn bởi mang hương vị thanh mát và không bị ngọt gắt, thơm thoang thoảng mùi cốm tươi. Chè được kết hợp cùng đỗ xanh, lá dứa, bột sắn dây… trong khi chế biến, tạo nên món tráng miệng lý tưởng để thưởng thức vào mùa thu. Bạn có thể ăn kèm nước cốt dừa hoặc xôi vò cùng chè tùy theo sở thích của mình.
Chuối tiêu chấm cốm
Chuối tiêu chấm với cốm là một sự kết hợp vô cùng tuyệt vời, nó sẽ giữ được nét mộc của cốm và bạn sẽ cảm nhận được trọn vẹn nhất hương vị của cốm tươi.
Chuối tiêu sẽ có đột ngọt đằm, vỏ ngoài lốm đốm do được “ủ” trong làn gió heo may se lạnh của mùa thu. Khi ăn, bạn cần bẻ đôi quả chuối, lột vỏ nhẹ nhàng tỏa ra như cánh hoa, chấm vào cốm rồi nhai chầm chậm để cảm nhận rõ vị thơm thảo mộc của hương mùa thu lan tỏa.
Vị ngọt mềm của chuối quyện với vị dẻo bùi của cốm, thoảng chút hương sen còn dư trên lá khiến ai một lần thưởng thức đều thương nhớ mãi.
