“Vịt lộn, vịt dữa, cút lộn đây”, âm thanh ngân vang quen thuộc đã khiến Sài Gòn vốn dĩ tấp nập, bận rộn lại trở nên thân thương, mộc mạc hơn. Dạo trước, nhờ có sự sáng tạo đột phá của anh chàng designer Maxk Nguyen mà những tấm bảng hiệu vẽ tay cho món ăn này trở thành trào lưu. Không những thế, mọi người lại có cơ hội ngoảnh nhìn lại một “tác phẩm nghệ thuật” của nền ẩm thực châu Á, trứng vịt lộn. Hay nó còn có cái tên dân dã hơn là hột vịt lộn.
Hiện nay vẫn chưa có minh chứng hay nghiên cứu nào về sự ra đời của phiên bản món trứng đặc biệt này. Chỉ biết là từ rất lâu, trứng vịt lộn đã xuất hiện trong danh sách thực phẩm bổ dưỡng của các nước phương Đông.
Được chế biến từ quả trứng vịt đang ở trong giai đoạn phôi phát triển thành hình, trứng lộn không phải có lòng trắng và đỏ như những người anh em. Bên trong lớp vỏ là “con vịt” bé tí cuộn tròn với phần phôi, hay còn gọi là “mề”. Có lẽ vì điều này mà món ăn khiến các khách du lịch nước ngoài e ngại không dám thử, thậm chí, hột vịt lộn còn nằm trong danh sách “Những món ăn kinh dị trên thế giới”.
Ấn tượng ban đầu có vẻ không được “dễ nhìn” cho lắm, nhưng khi bạn can đảm thưởng thức, thì đảm bảo bạn sẽ khó thể nào quên được hương vị độc đáo mà trứng vịt lộn mang lại. Béo ngậy, sẽ là tính từ dùng để miêu tả cảm giác của món ăn này. Lòng đỏ của trứng lộn không đặc như trứng thường mà có độ mịn và hơi dẻo. Trái ngược với phần phôi trắng lại giòn cứng, nhai mà nghe sần sật vui tai.
Đây được xem là món ăn nhẹ bình dân, được bán ở những gánh hàng rong, góc phố hay những hàng ăn gia đình. Trải dài khắp mọi miền đất nước, chứng tỏ món trứng này được lòng hết đa số người dân. Tuy nhiên, ở mỗi vùng thì lại có cách thưởng thức khác nhau. Chẳng hạn như tại Hà Nội, người ta sẽ lột hết phần vỏ trứng ra, sau đó đặt toàn bộ phần nhân vào trong chén và thưởng thức.
Còn ở đầu phía Nam, cách ăn có phần “gọn gàng” hơn. Trứng sau khi luộc chín sẽ được đặt trên chiếc chung (ly nhỏ), chỉ gỡ bỏ một xíu vỏ ở phía trên rồi dùng thìa múc từ từ mà nhâm nhi. Chắc do sợ ngại miệng khi lộ hết phần con bên trong nên người ta mới nghĩ ra cách này.
Nếu bạn thấy chán những quả trứng luộc thông thường thì xin mời thưởng thức món trứng lộn chiên bơ. Sự hoà hợp giữa cái béo ngậy của phần trứng bên trong và độ thơm giòn của lớp bột bọc bên ngoài khiến cho những khẩu vị khó tính cũng phải khen ngợi. Sau khi tách hết vỏ, phần trứng đã được luộc chín sẽ được lăn qua bột được pha theo tỉ lệ hoàn hảo. Cho vào chảo dầu nóng, khi lớp bột vừa ngả vàng thì cũng là lúc thích hợp để vớt trứng ra.
Lớp bột giòn tan khi ăn nóng kèm theo phần trứng bên trong, cắn thêm vài lá rau răm the the, thật là kích thích mọi giác quan. Không kể là còn lớp bơ được quét trên mỗi quả trứng nữa, thơm lừng nức mũi.
Sẽ là thiếu sót khi không nhắc đến món trứng lộn xào me, món ăn được gọi nhiều nhất trong mỗi hàng trứng. Không khô khan như trứng chiên bơ, những quả trứng lộn đắm mình trong sốt me lại hấp dẫn hơn cả. Đơn giản thôi, cũng là quả trứng luộc nhưng lại kết hợp cùng nước me được nêm nếm gia vị vừa phải, bắt lửa riu riu để phần sốt sệt lại.
Vậy là ra một “tác phẩm” nữa rồi. Nước me chua chua ngọt ngọt, lót kèm vài lá rau răm tạo cho phần vịt lộn thêm một màu sắc mới. Còn đậu phộng rang giã nhuyễn giòn béo phía trên sẽ chốt hạ cho món ăn trọn vị. Đảm bảo khi gọi món này, sẽ không “đủ đô” nếu bạn chỉ gọi một quả trứng, quán nào mà có tay nghề nêm sốt me đúng chuẩn thì chắc phải gọi thêm vài phần ăn cho đã thèm.
Tuy chỉ xếp vào loại “ăn chơi” nhưng thành phần của trứng lộn thì lại thuộc hàng bổ dưỡng. Một quả trứng vịt lộn cung cấp 182 kcal năng lượng; 13,6 gram protein; 12,4 gram lipid; 82 mg canxi; 212 gram photpho và 600 mg cholesterol. Ngoài ra còn có rất nhiều vitamin nhóm A, B, C, … Cho nên, trứng lộn được dùng cho một số bài thuốc chữa bệnh.
Thật may mắn khi nền ẩm thực Việt Nam lại thừa hưởng một phiên bản trứng khác biệt, hấp dẫn như vậy. Tuy về phần nhìn, trứng vịt lộn không tạo được thiện cảm với nhiều người nhưng chính hương vị độc đáo khó món ăn nào thay thế được đã làm cho trứng vịt lộn chiếm trọn khẩu vị của mọi người. Những chiếc xe hàng mỗi tối vẫn râm ran lời rao “Vịt lộn, vịt dữa, cút lộn” đã là đặc sản của Sài Gòn về đêm.
