Nhắc đến xôi, dân sành ăn Sài thành chắc phải kể đến hàng trăm câu chuyện về đủ thể loại xôi. Xôi đã gắn bó với người Sài Gòn như một vùng trời kỷ niệm. Dưới đây là những gánh xôi, những hàng xôi mang đậm nét văn hóa đặc trưng Sài Thành.
1. Gánh xôi hơn nửa đời người
Đã nói về những gánh xôi “sống” ở Sài Gòn hơn nửa thế kỷ thì không thể không nhắc đến gánh xôi “huyền thoại” của bà cụ Nguyễn Thị Kiệm nằm ở ngã tư Lê Thánh Tôn - Pasteur. Gánh xôi bây giờ đã được truyền cho con cháu của bà nhưng hương vị xôi vẫn y như cũ.
Gánh xôi của bà Kiệm giờ truyền lại cho cô Thảo nhưng hương vị xôi vẫn còn vẹn nguyên.
Gánh xôi xéo giản dị nép vào một góc ngã tư ở khu trung tâm thành phố. Cứ sớm tinh mơ, dừng đèn đỏ ngay góc ngã tư Pasteur - Lê Thánh Tôn, hình ảnh người phụ nữ tuổi ngoài 70 chậm rãi rọc từng tàu lá chuối xếp phẳng phiu bằng đôi bàn tay nhăn nheo hẳn là một phần kí ức của nhiều người. Rồi tuổi cao, sức yếu chẳng thể đảm đương nổi gánh xôi từng một thời nuôi sống cả gia đình, bà Kiệm truyền lại cho cô Thảo - con gái thứ 5.
2. Gánh xôi nửa thế kỷ ở góc đường Sài Gòn
Người dân quận 1, TP.HCM quen với ngã tư Mạc Thị Bưởi - Hai Bà Trưng, nơi có một ông lão lụ khụ, tóc bạc trắng, ngày ngày ngồi bán xôi cho khách kiếm sống. Ông là Lê Thành Hòa (81 tuổi) đang dùng chút sức ít ỏi cuối đời của mình để nuôi người vợ bệnh tật mà không thể nhờ được con cái.
Vợ ông là bà Trần Thị Ảnh (73 tuổi) cũng phải sống cuộc đời không sung sướng gì kể từ khi lấy chồng và chọn gánh xôi mưu sinh. 40 năm qua, bà Ảnh bán xôi, ông Hòa phụ vợ nấu và chở ra chỗ bán. Hồi trai trẻ khỏe, ông Hòa từng làm nghề chở đá thuê cho các nhà hàng, quán giải khát quanh vùng. Hai vợ chồng chắt bóp làm ăn nuôi được đàn con khôn lớn.
3. “Gánh xôi huyền thoại” ở quận 8
Cụ Nguyễn Thị Nổi (90 tuổi) bán xôi ở hẻm 90 Âu Dương Lân, P3, Quận 8. Cụ Nổi bán xôi được hơn 40 năm, giá mỗi gói xôi là 5 nghìn đồng nhưng rất ngon được các bạn học sinh yêu thích. Cụ bán từ lúc 4h chiều đến khi nào hết xôi rồi về. Buổi tối nếu không hết xôi cụ lại lang thang các con hẻm gần đó để mời bán. Cụ cho biết bán xôi mưu sinh để chăm lo cho con cháu.
Ngoài những gánh xôi huyền thoại mưu sinh thì những xe xôi này cũng đã gắn bó với nhiều thế hệ người Sài Gòn.
Xôi Tám Cẩu
Gần 60 năm qua, xe xôi Tám Cẩu ở góc ngã tư Cao Thắng và Điện Biên Phủ vẫn là món quà sáng quen thuộc của người Sài Gòn. Khách hàng nhớ xôi Tám Cẩu vì hương vị thơm dẻo của hạt nếp và cái béo mặn của thịt heo. Theo chủ quán, thịt trước khi luộc phải có tỏi giã nát thoa lên để khử mùi thịt. Miếng thịt khi luộc lên thơm phức và không có mùi tỏi, vì thế món xôi thịt luộc ăn với một loại tương đen được thực khách yêu thích nhất. Giá một phần xôi từ 15.000 đến 25.000 đồng, quán bán từ sáng đến chiều.
Xôi thịt được yêu thích của xe xôi Tám Cẩu.
Xôi nhà xác
Chủ quán cho biết xe xôi này đã tồn tại gần 40 năm, trước đây ở góc đường Nguyễn Tri Phương - Trần Phú rồi dời về trước số nhà 409 Trần Phú. Nơi này bây giờ có nhiều trại hòm, nhà tang lễ, cửa hàng kinh doanh đồ tang nên được khách quen gọi là xôi nhà xác. Mỗi gói xôi không quá nhiều nhưng dẻo thơm với đầy đủ nguyên liệu như chà bông, lạp xưởng, muối đậu, có giá từ 10.000 đồng. Mỗi ngày từ 4h chiều xe xôi bắt đầu bán đã có đông khách đứng đợi mua.
Xôi chè Bùi Thị Xuân
Mở bán lần đầu tiên vào năm 1977, đến nay xôi chè Bùi Thị Xuân đã có gần 40 năm, từ một quán nhỏ thành hệ thống có thương hiệu lớn ở TP HCM. Hiện nay có hơn 10 loại xôi khác nhau, nhưng nổi tiếng nhất vẫn là xôi gà và xôi xá xíu với phần thịt được tẩm ướp ngon, đậm đà. Ngoài việc thưởng thức xôi thì thực khách còn được tráng miệng bằng nhiều món chè cũng ngon không kém. Giá một phần xôi từ 15.000 đến 40.000 đồng, quán phục vụ thực khách cả ngày.
Xôi gà đầy đặn, là lựa chọn của nhiều thực khách.
Xôi cadé quận 5
Xe xôi cadé đã có 40 năm của ông chủ người Hoa bán giờ giấc khá kỳ lạ: từ 8h tối đến tận 2h khuya. Ông chủ thỉnh thoảng nghỉ bán đi du lịch, nhưng quán vẫn nườm nượp khách. Xôi nóng được đơm vào lá chuối, sau đó người bán sẽ múc cadé (làm từ nước cốt dừa, trứng gà, bột mì, đường) lên mặt xôi và khéo léo gói lại, đính hai mép lá chuối bằng chiếc tăm.
Xe xôi này ở trước tiệm mì Giai Ký (số nhà 451 Trần Phú), khách muốn ngồi ăn xôi tại đây phải ngồi nhờ tiệm mì vì xe xôi không có bàn ghế cho thực khách. Khách quen tới đây chủ yếu mua mang về.
Xôi Bình Tiên
Gọi là xôi Bình Tiên vì quán này nằm ngay ngã tư và ngôi đình cùng tên ở quận 6, nơi tập trung nhiều người Hoa sinh sống. Quán có gần 30 năm tuổi, bán rất nhiều loại xôi, trong đó xôi mặn và xôi cadé là hai món đặc trưng nhất ở đây. Các gói xôi được gói trong lớp lá chuối, bọc bên ngoài thêm một lớp giấy nữa nên giữ nóng lâu. Giá một gói xôi từ 10.000 đồng tùy nhân ăn kèm, quán bán từ 5h chiều đến khuya.
