Ngày hôm nay, cộng đồng mạng đang vô cùng xôn xao trước sự việc rapper RichChoi, một tên tuổi khá tiếng tăm trong giới Underground tại Hà Nội, vô tư đem thành viên nhóm nhạc BlackPink vào ca từ của mình với nội dung phản cảm đến mức không thể nào chấp nhận được, cho dù đã cố hạ thấp chuẩn mực của mình đến đâu. Tuy nhiên, liệu đây có phải chỉ là chóp nổi của “tảng băng chìm”? Và liệu khán giả đã có cái nhìn đầy đủ và khách quan về sự việc trên?
Từ lâu, các nghệ sĩ Underground đã nổi tiếng với khán giả bởi tính “ngông”, “bất chấp” và những phát ngôn có phần phóng túng về nhiều mặt trong cuộc sống. Trái với các nghệ sĩ Mainstream, vốn phải cố gắng để giữ hình ảnh và hình tượng của mình trước truyền thông và khán giả, các nghệ sĩ Underground, ngược lại, có phần tự do và linh hoạt hơn rất nhiều trong việc thể hiện cá tính riêng của mình do đặc thù khán giả. Bên cạnh đó, trong cộng đồng Underground từ lâu đã xuất hiện cái gọi là Rap Battle, một hình thức đối đầu đặc biệt của các nghệ sĩ rap Underground nhằm thể hiện cá tính và tài năng cá nhân.
Ở các rap battle này, các rapper tham gia có quyền “diss” (một từ lóng mang ý nghĩa chửi rủa, xúc phạm hoặc bày tỏ bức xúc với một nhân vật, hiện tượng trong bài rap) đối phương bằng bất kì ngôn ngữ nào, và với bất kì nội dung gì, thậm chí xúc phạm đến cả người thân của nhau - đó là một sự thật đáng ngạc nhiên đang diễn ra trong làng rap underground hiện tại.
Nếu có theo dõi diễn biến của các cuộc “thư hùng” của Richchoi với các nghệ sĩ đình đám khác trong cộng đồng Underground, ta có thể thấy, việc Richoi “diss” BlackPink thực sự vẫn còn quá nhẹ - càng tìm hiểu sâu hơn, ta càng thấy nội dung của những đoạn rap này ngàng “đen tối” đến mức khán giả bình thường chắc chắn sẽ bị dội ngược. Văn hóa rap vốn được du nhập từ Mỹ, là văn hóa đường phố, có nhuốm hơi hướng bạo lực, thế nên gần như bất khả thi để chúng ta kiểm soát ngôn từ trong các trận rap battle…
Trở lại với RichChoi, trong đoạn rap của mình, anh đã mang BlackPink vào và xúc phạm thậm tệ, mang từ ngoại hình, khuôn mặt đến tính cách, thậm chí là những vấn đề cực kì nhạy cảm. Ở vấn đề này, RichChoi đã hoàn toàn sai khi vô cớ xúc phạm đến một nhóm nhạc nổi tiếng ở Kpop.
Fan của anh sẽ cho rằng khoan vội áp đặt những quy chuẩn thông thường của một khán giả lên tư duy và thế giới quan của một nghệ sĩ Underground. Đây có thể là điều bạn sẽ khó chấp nhận, nhưng chắc chắn trong đầu của RichChoi, của bộ phận khán giả Underground, đó là một điều hoàn toàn bình thường như cân đường hộp sữa và chẳng có gì quá đáng đến mức để lên án.
Chính đây là điều đáng quan ngại nhất vì đã từ lâu RichChoi và vài ba văn hóa chưa-sạch-sẽ của underground đã gieo vào đầu khán giả những cảm xúc và quan điểm lệch lạc, trái với thuần phong mỹ tục Á Đông. Dù thừa nhận một điều: bạn không thể nào trông chờ những bản rap của giới Underground, những trận rap battle diễn ra với toàn lời hay ý đẹp, ong bướm hoa mỹ được - nhưng tất cả đều phải có một giới hạn nhất định, chứ hoàn toàn không thể tùy tiện “diss” bất kì ai một cách hả hê và thiếu giáo dục - để rồi khệnh khạng cho rằng đó là hành vi “thể hiện cái tôi nghệ sĩ” được.
Thừa nhận một điều, nếu RichChoi vẫn cứ rap “diss” về các nhân vật và sự kiện khác mà không động đến BlackPink thì sự việc trên đã chẳng gây ồn ào và bức xúc trên diện rộng đến như thế. Nhưng vì RichChoi đã xúc phạm trực tiếp đến BlackPink, thế nên sự việc trên càng lúc càng trở nên ầm ĩ, và loạt bóng tối đằng sau những trận rap battle mới được đem phơi ra ánh sáng. Hành động của RichChoi hoàn toàn khó có thể bao biện dưới góc nhìn của phần đông khán giả đại chúng, nhưng với nhiều fan của anh lại xem đó là điều bình thường - ở đây chúng ta có một sự mâu thuẫn về tư tưởng, thế giới quan và nhân sinh quan sâu sắc giữa bộ phận khán giả đại chúng và những người hâm mộ giới Underground khó có thể xóa nhòa trong ngày 1 ngày 2.
Đứng trước sự việc trên, quả thực chúng ta dễ gặp sự lưỡng lự trước hai luồng ý kiến: đồng ý đó là những lời rap tục tĩu mà với số đông bộ phận khán giả đại chúng, đó là điều không thể chấp nhận - nhưng ngược lại, đây lại diễn ra trong cộng đồng Underground, một loại hình nghệ thuật đặc thù, nơi các giá trị trong lời nói có thể (tạm thời) bị hạ xuống trong các trận rap battle, lại không hề có ý muốn lan đến bộ phận khán giả đại chúng. Tuy nhiên, nếu xét tường tận về bản chất của hành động RichChoi mà không bị ảnh hưởng bởi môi trường và định kiến, đó vẫn là một hành động sai trái rõ ràng.
Việc rap “diss” BlackPink dù có nhìn dưới góc độ nào, thì vẫn là một sự việc không thể chấp nhận được, vì nó đã lan rộng ngoài tầm kiểm soát và gây tác động trực tiếp đến cách người nước ngoài nhìn nhận về nền âm nhạc Việt Nam. Các báo Hàn Quốc đã bắt đầu lên tiếng về sự việc này và tuyệt đại đa số người hâm mộ BlackPink trong và ngoài nước đều không thể dung thứ cho hành động trên của RichChoi. Bên cạnh đó, thái độ của RichChoi khi trả lời cũng đầy thách thức mà không có bất kì động thái nào hối lỗi - càng làm tăng thêm ác cảm của bộ phận đông khán giả với anh. Chính RichChoi đã chọn cách đối đầu và không hối lỗi thế nên trăm sai nghìn sai đều thuộc về anh!
Trở về vài tuần lễ trước, việc RichChoi đốt sách vở tại trường THPT Chuyên Amsterdam Hà Nội là việc mà không một ai có thể chấp nhận được, kể cả là fan Underground hay những người phóng túng nhất. Đó không chỉ đơn thuần là việc “quậy phá” trong âm nhạc mà đã trực tiếp làm tổn hại đến tài sản công dân, trực tiếp xúc phạm đến danh dự và tinh thần của hàng chục học sinh của lớp học đó. Và đây chính là lúc RichChoi đã đạp đổ rằn lanh mỏng manh giữa việc “chất, ngông” với việc “vi phạm pháp luật”, dẫn đến việc không thể nào tha thứ được cho hành vi trên nữa.
Từ các sự việc trên, ta có thể nhận ra vẫn còn rất nhiều bất cập trong văn hóa Underground tại nước ta. Bên cạnh rất nhiều nghệ sĩ chân chính, truyền bá văn hóa rap/ hip-hop một cách sáng tạo, cá tính, ngang tàng nhưng vẫn giữ được phẩm chất tốt đẹp nguyên bản - thì có không ít “con sâu làm rầu nồi canh” lợi dụng sự tự do biểu đạt để thỏa mãn sự dung tục, quậy phá và làm ảnh hưởng trực tiếp đến người dân thường. Đó mới chính là những cá nhân chúng ta cần lên án, mà RichChoi là một trường hợp điển hình.
